همایون دارابی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی آژانس خبری کارآفرینان اقتصاد اظهار داشت: سکوهای اینترنتی که مبادرت به فروش طلا در فضای مجازی می کنند، تحت نظارت نهادهایی چون بورس یا بانک مرکزی نیستند و مشخص نیست که طلای فروخته شده را در خزانه‌ای سپرده کرده اند یا خیر.

وی یکی دیگر از مشکلات خرید سکوهای اینترنتی طلا را مشخص نبودن عیار واقعی طلای فروخته شده و نیز نداشتن قوانین حسابداری شفاف برشمرد و اظهار داشت: این سکوها در گذشته هم نشان داده اند زمانی که قیمت در بازار جهشی می شود، ممکن است به اصطلاح دست به «خالی فروشی» بزنند و نتوانند میزان طلایی که فروخته اند را به شکل فیزیکی تهیه کنند.

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: در چنین شرایطی این سکوها دچار زیان‌های شدیدی می شوند و برای مردم مشکلاتی را بوجود می آورند.

دارابی گفت: این در حالیست که صندوق های طلا در بورس به طور دائم تحت نظارت سازمان بورس قرار دارند و کاملا شفاف عمل می کنند؛ در عین حال میزان گواهی سپرده معادل طلا در خزانه ها موجود است بنابراین معاملات بدون هیچ مشکلی انجام می شود.

وی با بیان اینکه صندوق های طلا از کارمزد پایینی برخوردار است، افزود: هر ماه گزارش دارایی‌ها، بدهی‌ها و موجودی های صندوق ها به سازمان بورس ارایه می شود به همین دلیل ابزار خوبی است.

این کارشناس بورس خاطر نشان کرد: صندوق های طلا و فلزات گران بها به دلیل تحت نظارت بودن بورس و پشتوانه های قوی یکی از امن ترین مکان‌های سرمایه گذاری مردم به شمار می روند.

کاهش رشد جهانی علت گرایش به طلا

این تحلیلگر بازار سرمایه درباره علت رشد صندوق های طلا در بورس طی هفته های اخیر، این پدیده را جهان شمول دانست و اظهار داشت: در همه جای جهان شاهد کاهش رشد اقتصادی و افزایش تورم هستیم که این مسئله روی بازار طلا اثرگذار است و سبب رشد تقاضا برای خرید طلا می‌شود که در ایران نیز شاهد همین رویه هستیم.

دارابی اظهار داشت: در صورتی که شرایط در بازارهای جهانی تغییر کند یعنی تورم کاهش و رشد اقتصادی افزایش یابد، اقبال به بازارهای جهانی سهام منتقل می شود.

وی با یادآوری اینکه اقتصاد ایران چندین سال متمادی درگیر رشد اقتصادی ضعیف و تورم حدود ۴۰ درصد بوده است، افزود: در چنین شرایطی مسئله طلا مورد توجه سرمایه گذاران قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه گواهی های بورس کالا و صندوق های طلا چند مزیت برای سرمایه گذاری دارند که باعث شده بازار طلا از شکل سنتی و فیزیکی به سمت گواهی ها و صندوق ها حرکت کند، اظهار داشت:‌ مهمترین مزیت این کار امنیت است؛ به این دلیل که اصل طلا در خزانه های بانک ها و بورس کالا موجود است و از سوی دیگر کارمزد معاملاتی این ابزارها بسیار پایین است و شامل معافیت مالیاتی نیز می شود.

دارابی بازار گواهی طلا در بورس را یک بازار همیشه پیوسته توصیف کرد و گفت:‌ وقتی بازار در حالت سنتی خود دچار نوسان شدید می شود، معمولا کسی نیست که طلا و سکه را بخرد، اما در بورس کالا این معاملات در جریان است.

این کارشناس بازار سرمایه امنیت، کارمزد پایین و دائمی بودن خرید و فروش ها را سه مزیت اصلی صندوق های طلا و ابزار گواهی های طلا و نقره مورد توجه قرار گیرد و اظهار داشت: اکنون نقره نیز به بازار فلزات گرانبها اضافه شده و این یک تنوع بخشی به ابزارهای بورس طلا است.

سکوهای فروش طلا خزانه مشخصی ندارند

دارابی اظهار داشت: اکنون مهمترین مشکلی که برای صندوق های طلا وجود دارد، این است که برخی از سکوهای آنلاین که تحت نظارت نیستند، فعالیت خود را آغاز کرده اند، به دلیل دشواری تاسیس صندوق های طلا در میان نهاده های تحت نظارت سازمان بورس باعث شده که گرایش به سمت پلتفرم ها بوجود بیاید که در آینده می توانند ریسک شدیدی را به جامعه منتقل کنند.

وی اضافه کرد: با توجه به پذیرش گواهی سپرده فلز نقره معاملات این گواهی با استقبال خوبی روبرو شده اما در حال حاضر صندوق هایی که بتوانند واسط میان دارایی فیزیکی و مردم عا،دی باشند شکل نگرفته است.

دارابی توضیح داد: مشکل اینجاست که موجودی این سکوها از نظر اندوخته طلا قابل رصد نیست و خزانه مشخصی ندارند و بنابراین اگر در آینده قیمت ها تغییر ناگهانی کند، ممکن است مشکلی که در پرونده سکه ثامن در سالهای گذشته رخ داد، تکرار شود.

این کارشناس بازار سرمایه توسعه صندوق های طلا و صندوق های فلزات گران بها در بورس را یکی از راهکارها برای جذب سرمایه خرد مردم و جلوگیری از هدایت آنها به سمت سکوهای آنلاین طلا برشمرد و گفت: اقتصاد ایران این فرصت را دارد که علاوه بر صندوق طلا و نقره، صندوق هایی برای پلاتین و پلادیوم و دیگر فلزات گران بهای رنگی همچون روی ، مس، سرب و فولاد ایجاد کند.

وی توسعه صندوق های طلا را در گرو ابطال مصوبه الزام سرمایه ۱۰۰ میلیارد تومانی دارایی دانست و با اشاره به محدودیت های موجود در مسیر توسعه صندوق های طلا گفت: سبدگردان ها برای تاسیس صندوق طلا بایستی سرمایه ۱۰۰ میلیارد تومانی داشته باشند که در حال حاضر تعداد کمی از سبدگردان ها چنین سرمایه ای را در اختیار دارند.

دارابی ادامه داد: با توجه به اینکه عمده سبدگردان ها یعنی بیش از ۷۰ درصد آنها بعد از سال ۱۳۹۹ تاسیس شدند و در دوره فعالیتشان با مشکلات و موانع زیادی از جمله شرایط نامناسب بورس و اوراق بهادار روبرو بودند تامین این سرمایه درحال حاضر یک مشکل اساسی است و همین باعث شده که تعداد صندوق های طلایی که در بازار وجود دارند، محدود باشند و در واقع بخش خصوصی عملا دسترسی کمی به امکان تاسیس صندوق های طلا داشته باشد.

وی اضافه کرد: همچنین برای تاسیس صندوق نقره هنوز مجوزی صادر نشده اما امید است که صندوق های نقره مشمول سرمایه ۱۰۰ میلیارد تومانی نباشد.

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه تعداد کمی از صندوق ها این پشتوانه مالی را دارند، افزود: اکنون تقاضای قابل ملاحظه ای برای سرمایه گذاری در طلا وجود دارد و باید به این نیاز در بازار سرمایه پاسخ داد زیرا در غیر این صورت متقاضیان به سمت خرید از برخی سکوهای فروش فاقد مجاز منحرف می شوند.

دارابی افزود: در صورتی که سازمان بورس سرمایه ۳۵ میلیارد تومان سبدگردان ها را برای صندوق طلا و فلزات گران بهای دیگر تعیین کند، به طور مجدد با ایجاد صندوق های جدید امکان استفاده آحاد مردم از ابزارهای امن، تحت نظارت و با هزینه کم فراهم می شود.

وی تصریح کرد: وقتی ما صندوق های طلا با هویت مشخص داشته باشیم ابزارهای مبتنی بر طلا از جمله پیش خرید کردن، سرمایه گذاری در معادن، قرض دادن (لنتک ها) یا تسهیلات روی طلا با وثیقه کردن این گواهی ها و صندوق های طلا امکان پذیر می شود.

وی افزود: همچنین با این کار بخشی از مشکلات ما برای تامین تسهیلات خرد برای مردم از طریق این صندوق ها از طریق گواهی های سپرده فلزات گران بها قابل حل شدن خواهد بود.

ین کارشناس بازار سرمایه توصیه کرد: اکنون ماهانه تمامی صورت های صندوق های طلا در سایت کدال (سایت رسمی افشای اطلاعات سازمان بورس واوراق بهادار ) در دسترس است و مردم می توانند از وضعیت این صندوق ها در مورد بدهی ها و دارایی ها که چه میزان شمش و سکه دارند، مطلع شوند.