چهار نمایشگاه تا پایان امسال در خارج از کشور برگزار خواهد شد. این نمایشگاه‌ها شامل نمایشگاه فیتور در مادرید اسپانیا، آی ت ب برلین آلمان، امیت ترکیه و کراچی پاکستان است. حضور ایران در نمایشگاه‌های خارجی گردشگری با توجه به پررنگ بودن ایران هراسی در فضای رسانه‌ای جهان، بیش از گذشته مهم و ضروری است.
تبدیل ایران هراسی به ایران دوستی رویکردی است که باید در این رویدادهای معتبر گردشگری دنبال شود. نمایشگاه‌های گردشگری را از حیث معرفی جذاب ایران باید جدی گرفت و با برنامه و شناخت به این عرصه پا گذاشت. نگاهی به حضور ایران در نمایشگاه‌های خارجی پیشین، بیانگر تکرار محتوا و تاکید بر غرفه‌مداری است و این رویکرد سنتی نتوانسته از داشته‌های بی‌نظیر ایران بهره گیرد.
خرید زمین، ایجاد پاویون، دعوت از فعالان بخش خصوصی برای حضور و در نهایت چاپ کاتالوگ و اجرای موسیقی همه ابعاد حضور ایران در نمایشگاه‌های خارجی را شامل می‌شود و این در حالی است که شرایط ایران برای جذب گردشگران خارجی با هیچ کشوری همخوانی ندارد. نمایشگاه‌های گردشگری با تولیت وزارت میراث فرهنگی به اتاق فکر و استراتژی شناخت از بازار کشورهای هدف نیاز دارد و باید متناسب به شرایط سیاسی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران وارد معادلات جهانی و منطقه‌ای گردشگری شد.
در سال‌های اخیر تلاش کردیم تا در بازار گردشگری روسیه و چین ورود پیدا کنیم و در نمایشگاه‌های گردشگری این کشورها حضور پیدا کردیم اما به موفقیت نرسیدیم و سهمی ناچیز در جذب گردشگران این کشورها داریم. در شبکه‌های اجتماعی چین تصویری سیاهی از ایران روایت می‌شود و روس‌ها هم به دلایل مختلف زیرساختی و فرهنگی ترجیح داده‌اند تا ترکیه را مقصد گردشگری خود کنند.
بنابراین حضور در نمایشگاه‌های خارجی بدون برنامه‌ریزی و بهره‌گیری از خلاقیت، نوآوری، شناخت ذائقه‌ها و جذابیت ماحصلی برای جذب گردشگران خارجی و مقابله با ایران هراسی ندارد.
ذکر چند اولویت برای حضور موثر در نمایشگاه‌های گردشگری می‌تواند زمینه موثر ایران را در این رویدادها فراهم کند.
۱- هیچ کشوری به اندازه ما نیازمند بهره‌گیری از رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی کشورهای میزبان نمایشگاه‌های گردشگری نیست. در روزهای برگزاری باید به سراغ رسانه‌های جریان اصلی و شبکه‌های اجتماعی پرمخاطب رفت و با روایت رپورتاژهای جذاب، توجه عمومی به ایران را جلب کرد.
۲- هنوز از داشته‌های منحصر به فرد ایران و ثروت‌های ثبت جهانی در نمایشگاه‌های گردشگری بهره نبرده‌ایم. اگر با جاذبه‌های که در فهرست آثار جهانی به ثبت رسیده‌اند با قصه و روایت، در این نمایشگاه‌ها حضور پیدا کنیم بی‌تردید توجه مخاطبان این رویدادها را به خود جلب می‌کنیم. داشته‌هایی که در جهان همتا ندارند.
۳- ایرانیان خارج از کشور که به دلیل سال‌ها حضور به شناخت و آگاهی از معادلات فرهنگی و گردشگری رسیده‌اند فرصتی برای پویایی و جریان بخشی به این نمایشگاه‌ها محسوب می‌شوند. تصور کنید ایرانیان نخبه و موفق ساکن کشورهای میزبان نمایشگاه‌های گردشگری به کمک پاویون ایران بیایند و تجربیات و اندوخته خود را در زمینه ترویج ایران دوستی ارائه دهند. بی‌تردید این همراهی رهاوردهای بسیاری به همراه خواهد داشت.
۴- در نمایشگاه‌های گردشگری خارجی نباید در پاویون نشست و منتظر مهمان و مراجعه‌کننده ماند. باید توجه کشورهای شرکت‌کننده را به ایران جلب کرد. باید با هدایای خلاقانه، یادآور ایران و محتوایی جذاب، به سراغ پاویون سایر کشورها رفت و مهمان آنها شد و دعوت کرد تا مهمان پاویون ایران باشند.
۵- پاویون ایران در نمایشگاه‌های خارجی گردشگری باید توجه برگزارکنندگان و شرکت‌کنندگان را به خود جلب کند. این مهم نیازمند بودجه و اعتبار نیست. تصور کنید اعضای پاویون ایران در پایان روز کاری نمایشگاه با کاور معرف ایران به نظافت فضای نمایشگاه پرداخته و کمک حال پاکبانان باشند. همین اقدام فرهنگی در فضای رسمی و رسانه‌ای نمایشگاه بازتاب گسترده‌ای خواهد داشت.
۶- در فضای نمایشگاه خارجی باید برای نسل جوان، نوجوان و کودکان برنامه داشت؛ نسلی که معادلات سفر امروز جهان را تعیین می‌کنند. باید به معرفی جاذبه‌هایی پرداخت که برای این گروه‌های سنی جذاب و تاثیرگذار است.
۷- باید در پاویون ایران برای مراجعان خاطره ساخت و جذابیتی خلق کرد که وادار به گرفتن عکس و ویدیو یادگاری شوند. عروسکی تن پوش از نمادهای زیست محیطی و بومی ایران یا پوشش محلی زنان و مردان ایرانی می‌تواند این خاطره را خلق کند.
۸- پاویون ایران در نمایشگاه‌های خارجی نیاز به ایجاد استودیو کوچک تولید محتوا و گفت و گو با مراجعان دارد. آگاهی از دیدگاه‌های مراجعه‌کنندگان می‌تواند نقش موثری در جذب گردشگران خارجی ایفا کند، باید مستند حضور ایران در نمایشگاه‌های گردشگری را ساخت و رسانه‌ای کرد. نمایشگاه‌های گردشگری خارجی نیازمند مستندنگاری و تهیه کتاب نمایشگاه است تا در رویدادهای بعدی نقشه راه حضور باشد.
۹- غفلت همیشگی معرفی ایران در نمایشگاه‌های گردشگری خارجی، جای خالی پیشرفت‌های علمی و توسعه ایران امروز است. وقتی صرفا با روایت گذشته در این نمایشگاه‌ها حضور می‌یابیم تنها تصویری از آثار تاریخی و طبیعی ایران در ذهن مخاطبان نقش می‌بندد و افکار عمومی دنیا هنوز گمان می‌کند که ایران در گذشته و تاریخ خود جای مانده و ایرانیان هنوز با شتر در بیابان‌ها تردد می‌کنند! این نگرش را باید تغییر داد و در محتوای ارائه شده به پیشرفت‌های کشور توجه جدی داشت.
۱۰- خلاقیت‌های نمایشگاهی می‌تواند توجه جهانی به ایران را جلب کند، به عنوان مثال تصیم بگیریم با ایجاد میزی زیست محیطی در پاویون ایران برای هر مراجعه‌کننده به پاویون، درختی با شناسنامه و نام فرد، در ایران بکاریم. این هماهنگی در ایران کار سختی نیست و می‌تواند توجه عمومی و احساسی را به ایران جلب و پست‌ها و استوری‌های بسیاری خلق کند.
*پژوهشگر و ایده‌پرداز گردشگری
دیدگاه خود را بیان کنید