به گزارش آژانس خبری کارآفرینان اقتصاد از انجمن دیابت ایران، امیرکامران نیکوسخن افزود: داروهای تزریقی مورد استفاده در دیابت، از جمله انسولین‌ها، تنوع گسترده‌ای پیدا کرده‌اند. در ابتدا انسولین‌های حیوانی تولید شدند، اما بعدها توانستند انسولین انسانی را از میکروارگانیسم‌ها استخراج کنند. تولید این نوع انسولین، به دلیل پیچیدگی فرایند و هزینه بالای تحقیق و توسعه، قیمت تمام‌شده بالایی دارد.

وی اظهارداشت: همچنین بیماران دسترسی آسان به این داروها ندارند. این موضوع باعث شلوغی، رفت‌وآمدهای غیرضروری و مشکلاتی در کنترل بیماری شده است. همچنین، معمولاً بیماران فقط برای یک ماه انسولین دریافت می‌کنند و این مسئله نیاز به مراجعه مکرر به داروخانه را افزایش می‌دهد. تغییر مداوم نوع انسولین یکی از این مشکلات است.

وی تاکید کرد: تنوع بالای انسولین‌های تولید داخل و وارداتی، هرچند به ظاهر مزیت محسوب می‌شود، اما گاهی مشکلاتی برای بیماران ایجاد می‌کند. ممکن است داروخانه نوعی از انسولین را که پزشک تجویز کرده، نداشته باشد و بیمار مجبور به استفاده از برند دیگری شود. این تغییرات مکرر می‌تواند تنظیم قند خون بیماران را مختل کند.

نیکوسخن به عدم هماهنگی در توزیع دارو اشاره کرد و ادامه داد: سیستم توزیع انسولین در شهرهای مختلف با مشکلات زیادی مواجه است. در تهران، بسیاری از مسائل تا حدی حل شده‌اند، اما در شهرستان‌ها همچنان شاهد توزیع سلیقه‌ای دارو هستیم. بیماران گاهی مجبورند برای تهیه انسولین به استان‌های دیگر سفر کنند. استفاده غیرمجاز از داروها، چالش دیگر در این بخش است.

به گفته مدیرعامل انجمن دیابت ایران، برخی داروهای دیابت، مانند هورمون‌های روده ای که در درمان دیابت کاربرد دارند، به‌طور نادرست برای اهدافی مثل کاهش وزن استفاده می‌شوند. این سوءاستفاده می‌تواند تبعات خطرناکی داشته باشد.

نیکوسخن پیشنهادهایی برای بهبود شرایط ارائه داد و افزود: ایجاد سیستم ثبت ملی بیماران دیابتی، راهی برای حل این معضل است. هر بیمار مشخصاً به یک داروخانه در محل زندگی خود ارجاع شود تا انسولین یا هورمون مورد نیاز خود را دریافت کند.

وی به افزایش تعداد داروخانه‌های منتخب برای کاهش تجمع بیماران اشاره کرد و گفت: ارائه سهمیه سه‌ماهه انسولین به‌جای سهمیه ماهیانه، برگزاری جلسات مشترک میان وزارت بهداشت، سازمان غذا و دارو، شرکت‌های تولیدکننده و واردکننده و انجمن‌های دیابت برای هماهنگی بهتر در توزیع دارو و نظارت بیشتر بر تجویز و مصرف داروها برای جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی راه‌هایی است که می‌تواند در حل این مشکلات چاره‌ساز باشد. ما باید تلاش کنیم انسولین و سایر داروهای دیابت به‌صورت عادلانه و آسان در اختیار بیماران قرار بگیرند. مشکلات فعلی در توزیع و تغییرات مکرر داروها، سلامت بیماران را به خطر می‌اندازد و هزینه‌های درمان را افزایش می‌دهد.

محدودیت در توزیع داروهای برند برداشته شود

سعید کلباسی، رئیس انجمن دیابت ایران نیز گفت: تحریم‌ها دسترسی ما را به داروهای روز دنیا در حوزه دیابت محدود کرد. این در حالی است که بسیاری از بیماران برای کنترل بیماری خود نیاز به ادامه مصرف انسولین‌ها و داروهای برند اصلی دارند.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی افزود: یکی از مشکلات اصلی در خصوص داروهای دیابت، محدودیت‌هایی است که پس از دوران کرونا و تحریم‌های اقتصادی ایجاد شده است. تا چند سال پیش، بهترین داروهای دنیا در دسترس و تمامی داروهای شرکت‌های بزرگ تولیدکننده داروهای دیابت در دسترس ما بود. اما با شیوع کرونا و تحریم‌ها، شرایط تغییر کرد و داروها دیگر به راحتی در دسترس مردم قرار نگرفت.

وی اظهار داشت: یکی از مشکلات خاص در زمینه انسولین‌ بوده که بسیاری از بیماران برای کنترل بیماری خود نیاز به ادامه مصرف آنها و داروهای برند اصلی دارند.

وی ادامه داد: یکی از مشکلات اصلی در خصوص داروهای دیابت، محدودیت‌هایی است که پس از دوران کرونا و تحریم‌های اقتصادی ایجاد شده است. تا چند سال پیش، بهترین داروهای دنیا در دسترس و تمامی داروهای شرکت‌های بزرگ تولیدکننده داروهای دیابت در دسترس ما بود. اما با شیوع کرونا و تحریم‌ها، شرایط تغییر کرد و داروها دیگر به راحتی در دسترس مردم قرار نگرفت.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی تاکید کرد: تولید انسولین‌های بایوسیمیلار در ایران است. این انسولین‌ها که مشابه برندهای اصلی هستند، در برخی موارد به‌ویژه برای بیماران دیابتی نوع ۱، ممکن است اثرگذاری مطلوب نداشته باشند و این موضوع باعث نوسان شدید در کنترل قند خون بیماران می‌شود. به‌ویژه برای کودکان و نوجوانان مبتلا به دیابت نوع ۱، تغییر از انسولین‌های اصلی به بایوسیمیلار، زمان زیادی نیاز دارد تا اثرات مورد نظر حاصل شود. 

وی خاطرنشان می‌کند: برای برخی از بیماران، نیاز به ادامه مصرف انسولین‌های برند اصلی داریم. این را هم باید تاکید کنیم که در کنار این انسولین‌ها، داروهای جدید مانند نسل جدید جی ال ‌پی وان رسپتور آگونیست‌ها (GLP-۱) که در اروپا و کشورهای همسایه به بازار وارد شده‌اند، هنوز در ایران به‌طور رسمی وارد نشده‌اند، در حالی که این داروها برای کنترل قند خون و کاهش وزن بسیار مؤثر هستند. 

کلباسی گفت: خواهش ما از وزارت بهداشت این است که محدودیت‌ها برای شرکت‌های تولیدکننده برندهای اصلی، کاهش یابد و اجازه داده شود که این داروها در بازار ایران در دسترس قرار گیرد. در واقع این داروها که در همه دنیا توزیع می‌شود باید به‌راحتی وارد بازار شوند و دسترسی بیماران به آن‌ها تسهیل یابد. 

وی در خصوص همکاری دولت و انجمن دیابت با تولیدکنندگان برای تسهیل دسترسی به دارو اظهار داشت: هدف ما، کمک به جامعه دیابتی و پیشگیری از عوارض بیماری دیابت است. چرا که هزینه‌های هنگفتی که در صورت عدم پیشگیری از عوارض دیابت، بر دوش وزارت بهداشت و بیمه‌ها قرار می‌گیرد، بسیار بیشتر از هزینه حمایت از واردات و تولید این داروها است و این نشان‌دهنده اهمیت دسترسی به داروهای موثر است. 

وی افزود: برای حل این مشکل، پیشنهاد می‌کنیم که یک کمیته مشورتی  شامل اساتید دانشگاه‌های معتبر، انجمن دیابت ایران و شرکت‌های تولیدکننده داخلی، تشکیل شود. این کمیته می‌تواند هر ماه با همکاری سازمان غذا و دارو برای بررسی مسائل و رفع مشکلات دارویی در زمینه دیابت، جلساتی برگزار کند. این اقدام می‌تواند از بروز مشکلاتی مانند خرید داروهای با قیمت‌های چندبرابری جلوگیری کند و باعث اطمینان بیماران از کیفیت داروها شود. 

به اعتقاد وی با همکاری نزدیک بین دولت، تولیدکنندگان داخلی و انجمن‌های دیابت، می‌توان دسترسی به داروها را برای بیماران تسهیل کرد و از عوارض جدی بیماری دیابت جلوگیری کرد. همچنین، دسترسی به داروهای جدید  که در حال حاضر در بسیاری از کشورهای دنیا در حال استفاده هستند، می‌تواند تأثیرات مثبت فراوانی در کنترل بیماری دیابت و کاهش عوارض آن داشته باشد.