به گزارش خبرنگار اقتصادی آژانس خبری کارآفرینان اقتصاد، سید رضا هاشمی روز سه‌شنبه در نشست تخصصی «مطالعات امکان سنجی جابجایی پایتخت» در محل مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی افزود: در سال‌های ۶۸، ۸۳ و ۸۸ ، سه مطالعه جامع و مفصل با هدف برداشتن فشار از تهران انجام شد و همه این‌ها پاسخ‌های غیرمستقیم به مساله انتقال پایتخت داشتند.

وی بیان داشت: همچنین آخرین مطالعه در این زمینه در زمان آغاز به کار دولت روحانی از سال ۹۲ آغاز شد که در سال ۹۳ نخستین ویرایش آن آماده شد و در سال ۹۴ مجلس شورای اسلامی با تصویب قانون امکان سنجی جابه‌جایی پایتخت، وزارت راه را موظف به انجام این مطالعه کرد. همچنین به تازگی در مرکز تحقیقات شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی نیز مطالعاتی در این زمینه انجام شد.

هاشمی خاطرنشان کرد: در مسیر تاریخی ۲۵ ساله بررسی این موضوع شاهد پیوستگیریال تداوم و تکامل در این مطالعات نیستیم که شاید یکی از دلایل آن عدم رعایت سطح‌بندی مسائل است. همچنین با وجود اینکه ۹ سال از تصویب قانون مذکور می‌گذرد اما مجلس تاکنون جدیتی در این زمینه به خرج نداده است.

وی عنوان کرد: ایده انتقال پایتخت به هر دلیلی که باشد زمانی تحقق پذیر است که در مسیر تکمیل زیرساخت‌های توسعه کشور باشد و شاهد ورود به سطح جدیدی از توسعه در کشورمان باشیم.

معاون اسبق شهرسازی و معماری وزارت مسکن و شهرسازی گفت: همه این‌ها در حالیست که عملکرد بخش مهندسی ما در حوزه شهرسازی و معماری پس از انقلاب تحلیل رفته است.

وی یادآور شد: بزرگترین پروژه شهرسازی و معماری کشورمان شهرک اکباتان است که بخشی از آن پس از انقلاب ساخته شد و باید پرسید چند شهرک بعد از آن در کشور ساخته شده است؟

هاشمی ادامه‌داد: در سال‌های اخیر ۲.۵ میلیون مسکن مهر در کشور ساخته شده که می‌شد به جای آن بین ۳۰ تا ۴۰ شهرک اکباتان ساخت، اما این کار را انجام ندادیم.

وی گفت: با وجود اینکه مطابق آمارها پس از انقلاب بسیاری شاخص‌های توسعه انسانی در کشورمان ارتقاء است، اما هنوز به مرحله تثبیت الگوی پیشرفتمان وارد نشده‌ایم و نیروی انقلاب ما فرصت تمدن‌سازی نیافته و در حال دفع ضررهای ناشی از بی‌ثبات سازی‌های جهان شمال و جهان جنوب بوده است و نیاز بود در برابر آنها آبدیده شود.

تجربه ناموفق جابه‌جایی پایتخت اندونزی

معاون سابق وزارت مسکن و شهرسازی با اشاره به انتقال پایتخت اندونزی از جاکارتا به نوسانتارا گفت: این مساله با هزینه ساخت ۳۵ میلیارد دلاری در هشتمین اقتصاد جهان با ۴۶۶۰ میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی (حدود سه برابر ایران) انجام شده است. این در حالیست که پایتخت فعلی این کشور به تدریج در حال غرق شدن است.

وی بیان‌داشت: ایده طراحی پایتخت جدید اندونزی در سال ۲۰۱۹ ارائه و از سال ۲۰۲۲ اجرایی شد و از اواسط سال گذشته میلادی به پایتخت نیمه تمام نقل مکان کردند و پیش بینی شده تا ۲۰۴۵ تکمیل شود.

هاشمی تصریح کرد: ما نیز باید ببینیم مطابق شرایط کشورمان چقدر بنیه این کار را داریم؟ محاسبات سرانگشتی نشان می‌دهد که این مهم دست کم ۱۶ میلیارد دلار و ۹ در هزار تولید ناخالص ملی هزینه در بر خواهد داشت.

این پژوهشگر شهرسازی و معماری ادامه داد: انتقال پایتخت جدید اندونزی بدون کسب اجماع کافی از مردم و نخبگان و صرفاً با تمایلات رئیس جمهور انجام شد و ما نیز بهتر است تجربه نه چندان موفق اندونزی را در انتقال پایتخت در نظر داشته باشیم.

وی گفت: انتقال پایتخت تصمیمی کاملا متفاوت با پروژه‌های بسیار بزرگ عمرانی است و باید حتماً بررسی‌های تمدنی علاوه بر بررسی‌های اقتصادی در آن مورد توجه قرار گیرد.

هاشمی با تاکید بر اینکه کشور ما در حال زیر و رو شدن فرهنگی است و در دهه‌های اخیر نمونه‌هایی از پروژه‌های بزرگ معماری و شهرسازی را بروز نداده‌ایم، اظهار داشت: در این مسیر حتی ممکن است مجبور به انجام واگذاری انجام مطالعه و طراحی انتقال پایتخت به خارجی‌ها شویم که مطلوب ما نخواهد بود.

وی در خاتمه یادآور شد: با توجه به اینکه مطالعات ۲۵ ساله انتقال پایتخت هیچگاه مورد استفاده قرار نگرفته و شاهد کم توجهی سیاستگذاران و تصمیم گیران هستیم، این مساله نمی‌تواند نشانه خوبی باشد.