
به گزارش خبرنگار سینمایی آژانس خبری کارآفرینان اقتصاد، «مواجه شدن با آدمهای بزرگ و تاریخساز به صورت مستقیم کار بسیار سختی برای فیلمساز است.» این نکته را یکی از مستندسازان درباره زندگی امام (ره) بیان کرده است. قطعا رفتار و سیره امام (ره) به چشم مسئولان بلندپایه و سیاسی مرتبط با ایشان آمده اما آنها که از نزدیک با امام (ره) زندگی کرده اند، طبیعتا بهتر میتوانند روایتگر جزئیات خاصتر و نابتری از زندگی بنیانگذار انقلاب ایران باشند.
رازهای جماران؛ روایت خاص محافظان امام
این مستند به سراغ گروهی رفته که ۲۴ ساعته و مستقیم با امام خمینی (ره) ارتباط داشتند. افرادی که هیچ ملاحظه سیاسی برای صحبت نداشتند و رازهای زندگی شخصی ایشان را بیان کردهاند. کارگردان این مستند اذعان کرده برای شناخت امام (ره) یا باید به سراغ همسر و فرزندان امام رفت یا محافظان ایشان.
مستند «رازهای جماران» به شکلی شفاف و بی پرده به سراغ محافظان امام (ره) رفته و از جزئیترین اتفاقات زندگی ایشان اطلاعات جمعآوری کرده است.
مثلا این محافاظان درباره عکسی که در آن امام (ره) در حال چای ریختن کنار سماور است توضیح میدهند و میگویند: امام (ره) همواره عادت داشت خودش برای مهمانانش چای بریزد و استکانها را هم خودش تمیز میکرده و در این کار از کسی کمک نمیگرفتند.
کارگردان این مستند که عقیده دارد اطرافیان امام (ره) بهترین افراد برای آشنایی با ایشان هستند، پیشنهاد داده است مثلاً بد نیست سراغ آن تصویربرداری برویم که ۱۰ روز پایانی عمر امام خمینی (ره) در بیمارستان، پشت دوربین بود و کارهای امام (ره) در آن روزها را ضبط میکرد. او چه روایتی از امام (ره) دارد؟ چه تصاویری ضبط کرده و چه چیزی مشاهده کرده است؟ اینها مهم است.
احمد بدون پسوند و پیشوند؛ روایت پسر از روزهای پس از پدر
در این مستند حجتالاسلام سیداحمد خمینی و همسر ایشان فاطمه طباطبایی، همان نقطه مرکزی هستند که قرار است تماشاگر را به امام متصل کنند. زندگی پر فراز و نشیب مرحوم حاج احمد خمینی، دستمایهای برای مصطفی رزاق کریمی بوده تا پیوند این فرزندِ امام با انقلاب را در روزهای پس از ارتحال ایشان روایت کند.
این مستند به شبهاتی درباره زندگی حجت الاسلام احمد خمینی در ارتباط با زندگی پدرش پاسخ میدهد و مخاطبان را با زندگی پس از امام خمینی بیشتر آشنا میکند.
رزاق کریمی کارگردان این مستند درباره آن گفته: مثلاً گفته میشد که در چهار سال آخر عمر امام (ره) تصمیمگیرنده اصلی مملکت احمد بود و طبیعی است که من سراغ صحت و سقم این گفته بروم و وقتی تحقیق کردم متوجه شدم نه اینگونه نبود. او زندگی خودش را داشت، امین پدر بود و نظراتش را مطرح میکرد و طبیعتاً تفکرات و عقایدی شخصی داشت اما تصمیمگیرنده نهایی بدون شک امام (ره) بود و من این مسائل را پیگیری کردم و به واقعیتهایی رسیدم که اگر وجوه سیاسی کمتری دارند، به زندگی حاج احمد خمینی مربوط است.
«بانو قدس ایران»؛ بی پرده با همسر امام
بدون شک یکی از مهمترین افراد پیرامون امام (ره) که میشود با پرداختن به شخصیت او به سبک زندگی امام (ره) نیز نزدیکتر شد، همسر ایشان مرحوم خدیجه ثقفی است. او که از خانوادهای مرفه هم بوده، زندگی پر فراز و نشیبی را در کنار امام (ره) تجربه کرده که بخشی از آن دستمایه مستند بانو قدس ایران شده است.
این مستند که حال و هوایی زنانه دارد با بهرهگیری از دستخط ها و صدای خدیجه ثقفی، همسر امام، نقبی به زندگی مشترک آن دو زده و حتی روایت هایی از ثقفی در دل خود جا داده که میگفته نمیخواسته همسر امام (ره) شود. کارگردان در این مستند زیرکانه سراغ افراد پیرامون خانم رفته و با گشودن صندوقچه خاطرات ایشان، راهی برای بازگو کردن خاطرات زندگی امام (ره) باز کرده است.
خادم بیت امام درباره او چه میگوید؟
حاج عیسی جعفری خادم بیت امام (ره) در روزهایی است که ایشان به نجف اشرف تبعید شده بودند. حاج عیسی که در میانه عمر کار و زندگی خود را رها میکند و به خدمت خالصانه امام درمیآید، میگوید: امام مرا حاج عیسی صدا میکردند و من هم امام را «آقا جون» صدا میکردم.
او که به گفته خودش ارتباط نزدیکی با امام داشته در خاطراتش گفته: «یک روز اتفاق خیلی عجیبی برایم افتاد که حاج احمد آقا را هم متعجب کرده بود. او به اتاق من آمد و گفت: «نمیدانم تو دیگر کی هستی؟» گفتم: خب نمیدانم شاید من آدم باشم، شاید هم نه.
حاج احمد آقا گفت: «من نزد امام رفتم، دیدم دست نماز گرفته و در آشپزخانه ایستاده رو به قبله میگویند: «خدایا من را با حاج عیسی محشور کن.» من ناراحت شدم؛ رفتم جلو گفتم: آقا این چه حرفی است که شما میزنید. مردم همه به امام و ائمه ملتجی میشوند، شما به حاج عیسی؟ گفتند: «خب شما که نمیشناسید.»
این مستند به کارگردانی محسن سلیمانی ساخته شده و به خاطرات این خادم امام (ره) درباره زندگی و روحیات امام میپردازد.
«آقا رضای خودمون»؛ قابی متفاوت از نگاه عکاس امام
یکبار حاج رضا از امام (ره) خواست که عبایی به او برای یادگاری بدهد و امام (ره) گفتند من فقط همین یک عبا را دارم و اگر میخواهی برو و یک عبا برایم بخر و عبایم را بردار، ساده زیستی در زندگی بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران موج میزد.
این نکته ای است که محسن سلیمانی کارگردان مستند «آقا رضای خودمون» به آن اشاره میکند. این مستند درباره عکاس خصوصی امام است؛ کسی که احتمالا ساعات بیشتری را با امام (ره) سپری کرده و از نزدیک شاهد زندگی امام در لحظات خاصی از زندگی اش بوده است.
سلیمانی میگوید: حاج رضا برای اولین بار است که حرفها و خاطراتی را از امام خمینی (ره) در این مستند تعریف میکند که هیچ جا گفته یا در هیچ کتابی درج نشده است. یکی از ویژگیهایی که حاج رضا در تعریف کردن خاطرات امام (ره) داشت این بود که طوری باورپذیر تعریف میکرد انگار دقیقا مخاطب همان جایی که دارد تعریف میکند ایستاده است.
دیدگاه خود را بیان کنید