به گزارش خبرنگار آژانس خبری کارآفرینان اقتصاد، اقامتگاه‌های بوم‌گردی در واقع همان خانه‌هایی است که مردم بومی در آن زندگی می‌کنند و بومگردی شکلی از گردشگری است که شامل سفر مسئولانه به مناطق طبیعی بکر و نسبتا دست‌نخورده است.

بیش از ۳ هزار و ۷۰۰ واحد بومگردی عمدتا در مناطق روستایی کشور ثبت شده است که با قرار گرفتن در مدار گردشگری مسئولانه و پیروی از مدل توسعه‌ای مبتنی بر ظرفیت سازی، حفظ فرهنگ بومی و حفاظت از منابع طبیعی نه تنها باعث مهاجرت معکوس از شهر به روستا و اشتغالزایی می‌شود توسعه گردشگری را به دنبال دارد.

بیش از ۳۵ هزار روستا با مناطق بکر و جذاب در کشور وجود دارد که با برخورداری از تنوع قومی و غنی فرهنگی بستر و ظرفیت بهینه‌ای برای شکوفایی صنعت بوم‌گردی دارد. دولتمردان با توسعه صنعت بومگردی در روستاها همراه با آموزش و آگاهی نسبت به حفاظت از سرمایه‌های طبیعی و فرهنگی می‌توانند باعث حفظ، تبادل و اشاعه فرهنگ میان گردشگران داخلی و خارجی شوند. در این خصوص به گفت و گو با برخی از بومگردانان نشستیم.

مدرسه تا بومگردی

سمیه میرزا حسینیان راهنمای گردشگری و مدیرعامل یک اقامتگاه بومگردی در مازندران گفت: در یک جشنواره محلی با بانوان بخش دودانگه روستای مرگاو علیا آشنا شدم. آنها قصد داشتند مدرسه‌ مخروبه این روستا را که مقطع ابتدایی خود را در آنجا گذرانده بودند و به خاطر مهاجرت مردم از روستا به شهر از رونق افتاده بود را به اقامتگاه بومگردی تبدیل کنند اما نمی‌دانستند باید چگونه اقدام کنند و من به آنها کمک کردم. ۴۰ بانو از این روستا و روستاهای اطراف منطقه دودانگه برای راه اندازی اقامتگاه بومگردی ابتدا شرکت تعاونی تشکیل دادند و به کمک فرزندان و همسرانشان آن بنا را بازسازی کردند.

وی افزود: اکنون این مدرسه به یک اقامتگاه بومگردی تبدیل شده و روستاییان علاوه بر اجاره آن به مسافران، محصولات خود را به آنها عرضه و در مناسبت‌های مختلف در آنجا مراسم‌های عیدانه، چهارشنبه سوری و نمایشگاه برگزار می‌کنند.

میرزا حسینیان در پاسخ به این پرسش که هزینه اسکان در این اقامتگاه بودمگردی چه میزان است، توضیح داد: اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مازندران با در نظر گرفتن درجه اقامتگاه‌های بومگردی تعرفه‌ها را مصوب و ابلاغ می‌کند اکنون یک اتاق چهار نفره با صبحانه ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان به مسافران اجاره داده می‌شود. تاکنون دانش آموزان زیادی در قالب اردو به این اقامتگاه آمدند.

این فعال گردشگری در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه برای جذب گردشگر داخلی و خارجی تاکنون چه اقدامی انجام داده‌اید، گفت: برای تبلیغات از فضای مجازی استفاده می‌کنیم، برخی از مسافران که به اینجا می‌آیند و از خدمات راضی هستند هم پس از بازگشت به شهر یا روستای خود از اقامتگاه ما تعریف می‌کنند و این باعث افزایش میزان مسافران می‌شود. تقریبا استقبال از این اقامتگاه خوب است اما تاکنون گردشگر خارجی نداشتیم.

میرزا حسینیان گفت: بانوان عضو این تعاونی دارای مزارع گل محمدی، گیاهان دارویی و زعفران هستند ما مسافران بخصوص نوجوانان را به مزرعه گردی و چوپان‌گردی می‌بریم تا آنها از نزدیک با چرا گوسفندان، شیر دوشی، درست شدن کره، دوغ، ماست، کاشت و برداشت محصولات آشنا شوند.

ته‌چین سنگ سری تا قیمه نثار

لاله نوحی یکی دیگر از بانوانی که با همسرش مراد ذوالفقاری یک اقامتگاه بومگردی تاسیس کرده است به خبرنگار آژانس خبری کارآفرینان اقتصاد گفت: ما یک خانه قدیمی با قدمت ۲۰۰ سال در ۱۲ کیلومتری سمنان، شهر سنگسر که اکنون نام آن به «مهدی شهر» تغییر کرده را خریداری، بازسازی و به اقامتگاه بومگردی تبدیل کردیم. این اقامتگاه دارای سه اتاق است و هر اتاق به یک خانواده چهار نفر به مبلغ یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان اجاره داده می‌شود و به ازای هر نفر که به جمعیت آنها اضافه شود ۴۰۰ هزار تومان دیگر از مسافران گرفته می‌شود.

وی افزود: به درخواست مسافران صبحانه محلی شامل مربا، عسل طبیعی، سرشیر و لبنیات سنگسر، تخم مرغ و گردو با قیمت ۲۰۰ هزار تومان داده می‌شود و هر غذای محلی که دوست داشته باشند را برای آنها درست می‌کنیم. معروف‌ترین غذای این شهر ته‌چین سنگ سری با گوشت بره است اما مسافران ما بیشتر قیمه نثار قزوین را که بسیار خوشمزه‌ و لذیذ است سفارش می‌دهند.

نوحی با بیان اینکه قیمت غذاهای محلی متفاوت است، گفت: قبل از اینکه مسافران به اقامتگاه بیایند لیست غذاها را به آنها ارائه و از آنها خواهش می‌کنیم فقط دو نوع غذا سفارش دهند تا بتوانیم آنها را تهیه کنیم.

این فعال گردشگری درباره میزان اقبال مسافران از بومگردی خود گفت: به تازگی اینجا را افتتاح کردیم و بسیاری از مردم اقامتگاه ما را نمی‌شناسند اما همکاران ما وقتی اقامتگاه‌هایشان تکمیل است مسافران را به اقامتگاه ما می‌فرستند. مسافران وقتی به اینجا می‌آیند و از محل اقامت و خدمات راضی باشند دوباره به اینجا می‌آیند و این اقامتگاه را به دوستانشان معرفی می کنند.

اقامتگاه بومگردی تجربه گرا

علی اکبر ابراهیمی مدیر یکی از اقامتگاه‌های روستای تلوباغ از توابع دهستان اسفیورد شوراب واقع در بخش مرکزی شهرستان ساری استان مازندران نیز در گفت و گو با خبرنگار آژانس خبری کارآفرینان اقتصاد اظهار داشت: اقامتگاه بومگردی ما تجربه گراست. مسافران می‌توانند همراه ما نان بپزند، سبزی و گیاهان دارویی بچینند، تخم مرغ‌ جمع کنند، به مرغ، خروس‌ها و اسب‌ها غذا بدهند، با ما به جنگل بیایند و هیزم جمع کنند و از محیط لذت ببرند و از محصولات استفاده کنند.

وی افزود: با توجه به شرایط آب و هوایی بیشتر مسافران دچار مشکل معده می‌شوند ما به آنها دمنوش نعنا می‌دهیم تا با خوردن آن مشکلشان حل شود.

ابراهیمی ادامه داد: مسافران را با خود به جنگل‌های هیرکانی می‌بریم تا با درختانی مانند ممرز، توسکا، راش و افراز و نوع چوب آنها آشنا شوند بعد مهمان‌ها را به کارگاه چوب می‌بریم و با ابزارهای مورد نیاز در اختیار آنها قرار می دهیم و به آنها نحوه درست کردن محصولاتی مانند گردنبند، جا کلیدی و ظروف چوبی را آموزش می‌دهیم تا علاوه بر تجربه و حس خوب محصول مورد نظر را درست کنند و با خود به یادگار ببرند.

این فعال گردشگری با بیان اینکه رونق اقامتگاه‌های بومگردی باعث جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها می‌شود، گفت: در این اقامتگاه همه اعضای خانواده‌ام مشغول به کار هستند. مادرم غذاهای سنتی و انواع مربا را تهیه و به مهمانان عرضه می‌کند. در گذشته مجبور بودم برای فروش محصولاتمان به شهر بروم اما اکنون با راه اندازی بومگردی نه تنها برای همه اعضای خانواده‌ام شغل ایجاده شده محصولاتم را بدون واسطه با قیمت مناسب به مسافران می‌فروشم و درآمد بیشتری کسب می‌کنم.

شبکه سازی برای بومگردی‌ها

معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با بیان اینکه بومگردی ها باعث آبادانی کشور بخصوص گردشگری سبز و اهرم بهبود توسعه گردشگری می شود، افزود: با توجه به گستردگی این تشکل باید برای بومگردی ها، شبکه سازی، بهبود مسیر، انتقال تجربیات و بررسی چالش‌ها انجام شود.

انوشیروان محسنی بندپی افزود: اقامتگاه های بومگردی یکی از گسترده ترین و مردمی ترین تاسیسات گردشگری است که تلفیق بین تاریخ، سنت و فرهنگ را ایجاد کرده و روز به روز شاهد توسعه آن هستیم.

وی افزود: گزارش‌های مثبتی از تأثیر این جوامع بر زندگی روستاییان دریافت کرده‌ایم. در بسیاری از موارد، شاهد مهاجرت معکوس به روستاها بوده‌ایم که نشان‌دهنده نقش مؤثر بوم‌گردی در احیای مناطق روستایی است.

محسنی بندپی خاطرنشان کرد: بوم‌گردی نه تنها به حفظ محیط زیست و فرهنگ بومی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به عنوان یک منبع درآمد پایدار برای روستاییان عمل کند. این صنعت ظرفیت دارد که به یکی از محورهای اصلی توسعه پایدار کشور تبدیل شود.

وی ابراز امیدواری کرد که با حمایت‌های بیشتر و معرفی ظرفیت‌های بوم‌گردی ایران به گردشگران داخلی و خارجی، شاهد رشد روزافزون این صنعت و رونق هرچه بیشتر مناطق روستایی باشیم.

مشوق‌ها انگیزه‌ای برای ادامه کار بومگردانان

رئیس جامعه انجمن‌های حرفه‌ای اقامتگاه بومگردی ایران اذعان داشت: وقتی دولت و مجلس دم از محرومیت زدایی روستاها می زنند باید مشوق هایی مانند بیمه را برای بومگردانان تحصیل کرده که در روستا ماندند در نظر بگیرند. این افراد باید ماهانه سه میلیون تومان برای بیمه تامین اجتماعی پرداخت کنند در حالی که دولتمردان می‌توانند مانند هنرمندان صنایع دستی ۲۰ درصد از حق بیمه آنها را پرداخت کنند.

یاور عبیری در گفت و گو با خبرنگار آژانس خبری کارآفرینان اقتصاد افزود: فعالان این صنف در یک بازه زمانی از دادن مالیات معاف هستند اما برای تشویق آنها و برای اینکه روستاها خالی از سکنه نشود باید مالیات حذف شود.

دولت بومگردی‌ها را به پنل خورشیدی تجهیز کند

رئیس جامعه انجمن‌های حرفه‌ای اقامتگاه بومگردی ایران گفت: در بحث حامل‌های انرژی و رونق و آبادانی روستاها، دولت به صورت پایلوت برخی از روستاها را به پنل‌های خورشیدی مجهز کند تا بومگردان علاوه بر تامین برق اقامتگاه‌ها، مازاد برق را به شبکه برق تحویل دهند؛ اینگونه در بحث انرژی هم به دولت کمک می‌شود هم منبع درآمد برای افرادی که اقامتگاه بومگردی دارند، می‌شود.