به گزارش خبرنگار فرهنگ عمومی آژانس خبری کارآفرینان اقتصاد، سی و چهارمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، چهارشنبه بیستم اردیبهشت‌ماه در مصلای امام خمینی (ره) آغاز به کار می‌کند. امسال تاجیکستان به عنوان میهمان ویژه این دوره از نمایشگاه حضور خواهد داشت.

تعلق تاریخی و تمدنی ایران و تاجیکستان موجب قرابت فرهنگی دو کشور می‌شود

حسین هلالی، کارشناس ارشد روابط بین‌الملل فرهنگی حوزه آسیای میانه در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ عمومی آژانس خبری کارآفرینان اقتصاد با بیان اینکه انتخاب تاجیکستان به عنوان میهمان ویژه سی و چهارمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، تصمیم به جا و شایسته‌ای است که امسال از سوی مسؤولان وزارت ارشاد اتخاذ شده است، گفت: پس از فروپاشی اتحاد فروپاشی شوروی، ایران نخستین کشوری بود که استقلال تاجیکستان را به رسمیت شناخت و در سال ۱۹۹۱ میلادی اقدام به تأسیس سفارتخانه در دوشنبه کرد.

وی با اشاره به اینکه ایران با میانجیگری و ایفای نقش ارزنده، موثر و ماندگاری که در تنش‌های داخلی تاجیکستان در سال‌های اولیه استقلال آن کشور و برقراری صلح در تاجیکستان داشت، سابقه خوبی در اذهان عمومی مردم و حتی حاکمیت تاجیکستان از خود به جا گذاشته‌ است، ادامه داد: ذهنیت عمومی مردم تاجیکستان نسبت به ایران مثبت است. علاوه بر این، تعلق خاطر تاریخی، تمدنی و فرهنگی خاصی بین ایران و تاجیکستان وجود داشته و دارد که موجب زیباتر و عمیق‌تر شدن قرابت بین این دو ملت می‌شود.

یادگیری نوشتار زبان فارسی در بین تاجیکی‌ها مهارت به شمار می‌رود

هلالی در زمینه اشتراکات زبانی و ادبی دو کشور، با بیان اینکه اشتراک گویشی مبتنی بر زبان فارسی از مهم‌ترین ویژگی‌های ایران و تاجیکستان به شمار می‌رود، ادامه داد: با وجود تفاوت رسم‌الخط ایران و تاجیکستان برای نوشتار زبان فارسی، نخبگان ادبی، استادان و فرهیختگان تاجیکستان، یادگیری فارسی با رسم‌الخط عربی را به نام زبان نیاکان به عنوان توانمندی مهارتی خاص به حساب می‌آورند. زیرا این مهارت موجب می‌شود تا آحاد جامعه بتوانند از آثار مکتوب ارزشمند مشاهیر ایرانی بهره‌مند شوند.

وی با اشاره به اینکه گویش مشترک فارسی، فراتر از گویش و همزبانی بوده و زبان همدلی مردم ایران و تاجیکستان محسوب می‌شود، تصریح کرد: اهل فرهنگ، ادب و هنر تاجیکستان، به مشاهیر حوزه فرهنگی و ادبی ایران مانند حافظ، فردوسی، کمال خجندی و سعدی علاقه خاصی دارند و بر همین اساس نیز، آثار مکتوب با مضامین ادبی را بیش‌تر می‌پسندند.

هلالی با بیان اینکه حضور تاجیکستان در نمایشگاه کتاب تهران، می‌تواند فرصتی مناسب برای نشان دادن بیشتر فرهنگ ایرانی باشد، گفت: باید از این فرصت برای تعامل و آشنایی نخبگان ادبی، هنری، دانشگاهی و فرهنگی دو کشور بهره گرفت و آنها را به تألیف و نشر آثار مشترک ترغیب و تشویق کرد تا از این طریق موجب تقویت و تحکیم این حوزه از روابط فرهنگی بین دو کشور شد.

افق‌های روشن در انتظار روابط فرهنگی ایران و تاجیکستان است

کارشناس ارشد روابط بین‌الملل فرهنگی حوزه آسیای میانه خاطر نشان کرد: سفر حجت‌الاسلام رئیسی، ریاست جمهوری اسلامی ایران به تاجیکستان و متعاقب آن، برگزاری هفته فرهنگی جمهوری تاجیکستان در شهرهای تهران، تبریز و شیراز و برگزاری هفته فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در شهرهای مختلف تاجیکستان در سال گذشته و حضور وزاری فرهنگ دو کشور در این اتفاق عظیم؛ نقطه عطفی در احیای روابط فرهنگی دو کشور بود که افق‌های جدیدی را در روابط بین دو کشور ترسیم و نمودار ساخت. خوشبختانه، در مراسم هفته‌های فرهنگی سال گذشته ما شاهد بودیم که نخبگان ادبی، هنری، نویسندگان و اندیشمندان و حتی مقامات عالی دو کشور، نسبت به این اتفاق خوب، بازخوردهای مثبتی را از خود بروز ‌داده و از آن به نیکی یاد می‌کردند و خواستار تداوم و استمرار این چنین تعاملات شدند.

هلالی با اشاره به اینکه متأسفانه روابط دو کشور در سال‌های نه چندان دور گذشته در سایه شیطنت برخی کشورهای منطقه‌ای و بیرون از منطقه، شرایط خوبی را تجربه نکرد، ادامه داد: در سال‌های اخیر به ویژه در دولت سیزدهم با انجام نخستین سفر خارجی رئیس‌جمهور مردمی به تاجیکستان، این فضای نامساعد، به سمت دوستی و نزدیکی حرکت کرد و افق‌های خوبی را پیش روی دو کشور باز کرد که امیدواریم با حضور تاجیکستان در نمایشگاه کتاب امسال تهران، این مناسبات و روابط رشد یافته و گسترده‌تر و بیشتر شود.

وی با بیان اینکه اکثریت مردم تاجیکستان مسلمان هستند و از این منظر، اشتراکات دینی فراوانی بین مردم دو کشور وجود دارد، تصریح کرد: مردم ایران و تاجیکستان، هر دو متعلق به حوزه فرهنگی ایران هستند و از این منظر نیز اشتراکات فرهنگی زیادی مانند نوروز، برخی جشن‌های مناسبتی تاریخی و... بین این دو جامعه وجود دارد. تاجیک‌ها در کنار پایبندی به مسائل دینی، موضوعات فرهنگی همچون شعر، موسیقی و جشن‌های ایران باستان را گرامی می‌دارند و از میان این میراث گران‌بها، برای بازیابی هویت خود به خوبی استفاده می‌کنند.

تاجیکستانی‌ها در ارتباط با ایرانیان سعی در نمایش هویت دیرینه فرهنگی خود دارند

کارشناس ارشد روابط بین‌الملل فرهنگی حوزه آسیای میانه ادامه داد: مردم فارسی گوی تاجیکستان، در گذر از پستی و بلندی‌های تاریخی جغرافیای سیاسی کشور خود، پرچم فرهنگ ایرانی را همیشه سربلند و برافراشته نگه‌داشته‌اند؛ تا جایی که به عنوان مثال، در مراودات عادی خود، حتی در مواجهه با ایرانیان، سعی دارند زبان مشترک فارسی و گویش روزمره را به اشعار، ابیات و گفتار نغز و نیک برگرفته از آثار فاخر قدما زینت بدهند تا هویت دیرینه فرهنگی خود را به نمایش گذاشته‌ باشند.

تاجیک‌ها هویت گمشده خود را از میان کوچه پس کوچه‌های تاریخی ایران بازیابی می‌کنند

هلالی درباره اهمیت ایران و مشاهیر ایرانی در تاجیکستان خاطر نشان کرد: استفاده از عناوین تاریخی و فرهنگی در نامگذاری اماکن خاص و بزرگ تاجیکستان، انتخاب اسامی برای فرزندان از میان اسامی نامداران و مشاهیر تاریخی و اسطوره‌‌ای ایران باستان و مواردی از این قبیل در تاجیکستان، نشان می‌دهد که آنها سعی می‌کنند هویت گمشده خود را از میان کوچه پس کوچه‌های تاریخی ایران بازیابی و گرد و غبار ناشی از ۷۰ سال حکومت اتحاد جماهیر شوروی را از سر و روی فرهنگ تاجیکستان پاک کنند.

وی با اشاره به اینکه به دلیل دوران تاریک و بسته حکومت اتحاد جماهیر شوروی در سال‌های طولانی گذشته و عدم آشنایی عامه با زبان نیاکان و دسترسی سخت و دشوار آنها به منابع و مآخذ ادبی و آثار مشاهیر و مفاخر ایرانی، عموم مردم تاجیکستان با فرهنگ ایران باستان آشنایی عمیقی ندارند، تصریح کرد: ما با تاجیک‌ها باید از هم‌زبانی صرف عبور کرده و به همدلی برسیم. برای تحقق این آرمان همگرایانه، ارتباط مؤثر و مفید بین نخبگان دو کشور و فراهم کردن بستر مناسب برای تولید و انتشار آثار مکتوب اندیشمندان، علما و بزرگان حوزه فرهنگ، ادب، تاریخ، ادبیات و هنر، می‌تواند به تعمیق و تحکیم بیان‌های فکری و فرهنگی بین دو ملت کمک کرده و از این طریق، اسباب برقراری صلح و دوستی بیشتر در منطقه را ایجاد کند.

کارشناس ارشد روابط بین‌الملل فرهنگی حوزه آسیای میانه تصریح کرد: این امر خطیر با توجه و نظر مقامات عالی دو کشور و نیز با همت اهالی فرهنگ و نخبگان مؤثر دو کشور، موضوعی دست‌یافتنی و بسیار سهل‌الامکان است که امیدوارم اتفاقات خوب فرهنگی سال‌های اخیر و حضور متقابل اهالی ادب و نشر دو کشور در نمایشگاه کتاب ایران و تاجیکستان، بتواند در هموار سازی این مسیر، مفید و مؤثر واقع شود.

به گزارش آژانس خبری کارآفرینان اقتصاد، سال گذشته، قطر میهمان ویژه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بود که در این غرفه نه تنها فعالان فرهنگی دو کشور، بلکه مسؤولان ایران و قطر برای توسعه روابط فرهنگی به ویژه در حوزه نشر اقداماتی را اجرایی کردند.

پایان پیام/