به گزارش آژانس خبری کارآفرینان اقتصاد، جهش تاریخی اقتصاد هرمزگان در حالی است که شاخص فلاکت در کل کشور معادل ۴۱.۷ بوده است؛ درواقع شاخص فلاکت، میزان محرومیت جامعه را نشان می‌دهد و جابجایی نیم درصدی آن هم کاری دشوار است که این موضوع اهمیت بهبود ۱۷ پله‌ای جایگاه هرمزگان را بیشتر نمایان می‌کند.

یکی از دلایل مهم کاهش بیکاری و در نتیجه بهبود شاخص فلاکت، جهش سرمایه‌گذاری‌ها در این استان است، به گونه‌ای که ارزش مجوزهای سرمایه‌گذاری صادر شده در سال گذشته فقط در بخش صنعت، بیش از ۲ هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال است.

یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در شاخص فلاکت، تورم است که در این بخش نیز در هرمزگان راهکارهای اجرایی مشخص و عملیاتی شد که از جمله آنها می توان به فعالیت چند برابری کارگروه تنظیم بازار و تامین نقدینگی مورد نیاز واحدهای صنعتی از محل تسهیلات بانکی با سود مناسب اشاره کرد.

از طرفی رصدخانه پایش تورم نیز در هرمزگان تشکیل شده است که گاهی ۲ بار در هفته نیز اعضای آن تشکیل جلسه می‌دهند که نتیجه همه این اقدامات روند کاهشی تورم بود که بر اساس آخرین گزارش‌ها، نرخ تورم ماهانه هرمزگان از متوسط کشوری کمتر شده است.

با نگاهی به گزارش‌های مرکز آمر مشخص می‌شود بهترین وضعیت شاخص فلاکت در تابستان سال ۱۴۰۳ مربوط به استان زنجان بوده و طبق آمارها شاخص فلاکت در این استان معادل ۳۷ است که نسبت به میانگین کشوری ۴.۷ واحد کمتر بوده است و درواقع می‌توان گفت استان زنجان وضعیت مناسب‌تری در نرخ بیکاری و تورم سالانه نسبت به سایر استان‌های کشور داشته است.

در سمت دیگر استان کرمانشاه قرار گرفته است که بیشترین سطح شاخص فلاکت را در تابستان سال ۱۴۰۳ داشته است. شاخص فلاکت در این استان معادل ۴۸ بوده که ۶.۳ واحد نسبت به میانگین کشوری بالاتر بوده است. به عبارتی در تابستان سال جاری استان کرمانشاه نامناسب‌ترین وضعیت رفاهی و اجتماعی را برای خانوارهای خود داشته است به طوری که مجموع نرخ تورم سالانه و نرخ بیکاری این استان از سایر استان‌های کشور بیشتر بوده است و این در حالی است که در تابستان سال گذشته شاخص فلاکت در استان لرستان بالاتر از سایر استان‌ها و برابر با ۶۴ بوده است و به عبارت دیگر قطب فلاکت از لرستان به کرمانشاه تغییر کرده است.

در این میان بررسی استان‌های بزرگ نیز از اهمیت بالایی برخوردار است برای مثال استان اصفهان با شاخص فلاکت ۴۷.۱ جایگاه سوم را در میان استان‌های کشور داشته است و یا استان تهران با شاخصی معادل ۳۷.۹ پس از زنجان کمترین شاخص فلاکت را به خود اختصاص داده است.

شاخص فلاکت به عنوان یکی از مهم‌ترین نشانگرهای اقتصادی، وضعیت رفاه اجتماعی یک کشور را به خوبی به تصویر می‌کشد. این شاخص با ترکیب نرخ بیکاری و تورم سالانه محاسبه می‌شود و افزایش آن نشانه‌ای از وخامت اوضاع اقتصادی است. وقتی این شاخص بالا می‌رود، یعنی بیکاری و تورم افزایش یافته‌اند که هر دو به طور مستقیم به کاهش کیفیت زندگی و رفاه اجتماعی منجر می‌شوند.

نرخ بالای بیکاری یعنی فرصت‌های شغلی کمتر شده و تعداد بیشتری از افراد نمی‌توانند نیازهای اساسی خود را برآورده کنند. همچنین، تورم بالا نشان‌دهنده افزایش مداوم قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید مردم است، که نهایتاً فشار اقتصادی بیشتری بر خانواده‌ها وارد کرده و رفاه عمومی را کاهش می‌دهد. بنابراین، افزایش شاخص فلاکت به معنای کاهش رفاه و افزایش مشکلات اقتصادی در جامعه است.

در مقابل؛ کاهش شاخص فلاکت حاکی از بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی است. این کاهش، بیشتر با کاهش نرخ بیکاری و ثبات یا کاهش نرخ تورم همراه بوده، که به معنای فرصت‌های شغلی بیشتر و قدرت خرید بالاتر برای مردم است. در نتیجه، کاهش شاخص فلاکت می‌تواند نشان‌دهنده بهبود وضعیت رفاه مردم و ارتقای کیفیت زندگی در جامعه باشد.

به طور کلی، شاخص فلاکت ابزاری مفید برای سیاست‌گذاران و تحلیل‌گران اقتصادی است تا بتوانند تأثیر سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی را بر رفاه عمومی ارزیابی کرده و راهکارهای مناسب را برای بهبود شرایط زندگی مردم ارائه دهند.

اما با تمامی این توضیحات، یک سوال ذهن بسیاری از مردم را درگیر می‌کند؛ اینکه آیا این تغییر شاخص‌ها تاثیری هم بر سفره مردم داشته یا نه؟ ملموس‌ترین مثالی که می‌توانیم برای این سوال بیاوریم این است که اگر یادمان باشد؛ برداشت بی‌رویه از ذخایر دریا طی سال‌های متمادی، ظرفیت آبزیان در استانی مثل هرمزگان که معیشت مردم با دریا گره خورده است را با خطری جدی مواجه کرده بود اما در دولت برای افزایش ذخایر و بهره‌مندی ساحل‌نشینان از دریا به عنوان مرکز برکت، ساخت گسترده زیستگاه‌های مصنوعی را در دستورکار قرار داد، به گونه‌ای که طی ۲ سال تنها در هرمزگان بیش از پنج‌هزار زیستگاه یا کاشانه مصنوعی به قلمرو آبزیان اضافه شد که نتیجه آن رضایتمندی صیادان را به همراه داشت و امروز صیادان هرمزگانی خدا را شکر می‌کنند که با یک صید خوب و با برکت به خانه برمی‌گردند. مصداق آن را در فیلم زیر ببینیم.

فیلم

پذیرش واقعیت و تلاش برای دوری از شاخص فلاکت

۲۴ دی‌ماه ۱۴۰۲ بود که عادل شهرزاد معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار هرمزگان به خبرنگار آژانس خبری کارآفرینان اقتصاد گفت: سال گذشته (۱۴۰۱) که رتبه نخست هرمزگان در شاخص فلاکت منتشر شد به جای اظهار ناراحتی و انتقاد از انتشار آن، ضمن پذیرش واقعیت، تمامی تلاش‌ها بر خارج شدن از این وضعیت متمرکز شد و در حوزه ایجاد اشتغال، ضمن آسیب شناسی مسائل گذشته، با تدوین سیاست‌ها و رویکردهای جدید، شناسایی زمینه‌های جدید ایجاد اشتغال، احیای واحدهای صنعتی راکد کوچک و بزرگ و توسعه و تکمیل ظرفیت واحدهای فعال در کنار تکمیل زنجیره تولید، به سرفصل‌های اجرایی تحول در اشتغال هرمزگان تبدیل شد و در همین راستا ۵۹۲ واحد صنعتی راکد تا دی ماه ۱۴۰۱ در هرمزگان احیا شد که از این تعداد ، ۶۷ واحد به چرخه تولید بازگشته‌اند.

پس اینگونه نیست که بهبود شاخص فلاکت با آمارسازی و دست روی دست گذاشتن محقق شود بلکه یک عزم و اراده جدی لازم دارد. حال تصور کنید که در هرمزگان چه تلاش‌هایی شده تا با بهبود ۱۷ پله‌ای شاخص نرخ فلاکت، جهشی تاریخی در اقتصاد این استان رقم خورده است و می‌توان گفت: دیگر گذشت آن روزهایی که می گفتند هرمزگان رتبه یک فلاکت را دارد! فقط کافی است موارد ذکر شده را در محاسبات‌مان لحاظ کنیم تا دریابیم هرمزگان برای پاک کردن رتبه یک فلاکت از چهره خود، شبانه‌روز پای کار بوده تا بتواند یک بهبود ۱۷ پله‌ای در این حوزه را محقق کند.

هرمزگان در «کاهش نرخ بیکاری» هم رتبه یک کشور را به دست آورد

طبق ارزشیابی که مردادماه ۱۴۰۳در خصوص میزان کاهش نرخ بیکاری استان‌ها منتشر شد، استان هرمزگان با کاهش ۹.۵‌ درصدی بیشترین میزان کاهش نرخ بیکاری کشور را به دست آورد.‌
طبق ارزشیابی که مردادماه ۱۴۰۳در خصوص میزان کاهش نرخ بیکاری استان‌ها منتشر شد، استان هرمزگان با کاهش ۹.۵‌ درصدی بیشترین میزان کاهش نرخ بیکاری کشور را به دست آورد.‌ یزد پس از هرمزگان دومین استانی است که بیشترین‌ کاهش‌ نرخ بیکاری‌ را دارد.

آنچه مشخص است؛ استان طولی هرمزگان که پهنه‌ای از لیردف شهرستان جاسک تا پارسیان در غرب آن جمعیتی حدود ۲ میلیون نفر را در خود جای داده است طی سال‌های اخیر یکی از اولویت‌های خود را رونق اقتصادی، جذب سرمایه‌گذاری، تعریف و اجرای طرح‌های پیشران در راستای ایجاد اشتغال پایدار منطبق با ظرفیت‌ها و وضعیت جغرافیایی منطقه قرار داده بود و بالاخره توانست به بخش مهمی از اهداف مورد نظر خود دست پیدا کند، آن هم اهدافی که از نظر برخی صاحبنظران، قابل دستیابی نبودند!

طبق آخرین گزارش مرکز آمار ایران (مرداد ۱۴۰۳) در سال ۱۴۰۲، نرخ بیکاری هرمزگان در تابستان سال قبل آن نسبت به مدت مشابه (سال ۱۴۰۱) با کاهش ۱۱.۵ درصد مواجه بوده است و پس از هرمزگان و یزد، به ترتیب؛ گیلان با کاهش ۴.۷ درصدی، چهارمحال و بختیاری با کاهش ۴.۴ درصدی و اصفهان با کاهش ۴.۳ درصدی بیشترین میزان «کاهش نرخ بیکاری» را از آن خود کرده‌اند.

با همه تفسرها و طبق آخرین جدولی که منتشر شده بود؛ نرخ بیکاری استان هرمزگان در تابستان ۱۴۰۰ زمانی که دولت شهید رئیسی مستقر شد ۱۸.۲ درصد بود که این عدد در بهار ۱۴۰۳ به ۸.۷ درصد رسید و اکنون طبق آخرین ارزیابی‌ها این رقم به ۹.۵ درصد رسیده است و همین اتفاق در بحث کاهش نرخ بیکاری، هرمزگان را سرآمد کشور کرد.

طبق گفته کارشناسان اقتصادی؛ باید عنوان کرد که کاهش نرخ بیکاری هرمزگان به کمترین رقم در ۲۰ سال گذشته رسیده است و همه تلاش‌ها برای بهبود شاخص‌های آسیب‌دیده اقتصادی کشور، جهادی بوده که توانست در حد قابل قبولی در بهبود شاخص‌های اقتصادی مؤثر باشد.

نکته دیگری که بیان آن خالی از لطف نیست، این است که تعیین شاخص فلاکت یا میزان کاهش نرخ بیکاری صرفا با یک حساب و کتاب سرانگشتی قابل انجام نیست و این کارشناسان و متخصصان آمار هستند که پس از بررسی‌های متعدد و بر اساس اقدامات انجام شده عملی، که نتایج آن اقدامات در مباحث اشتغال و میزان سرمایه‌گذاری‌ها به وضوح قابل درک لمس باشد می‌توانند اعلام کنند که کدام استان با چه معیارهایی توانسته وضعیت فلاکت خود را بهبود بدهد و یا اینکه در کاهش نرخ بیکاری موفق عمل کرده است چراکه برای تهیه همین گزارش به سراغ افراد متعددی که در حوزه اقتصادی فعالیت می‌کردند رفتیم و نکته مهم اینجا بود که آنها هم بعد از کلی بررسی اعلام کردند که اگر می‌خواهید به طور دقیق نتیجه گیری کنید باید با متخصصان آمار گفت و گو کنید و این مطلب چکیده‌ای از صحبت‌های دانشگاهیان و متخصصان آمار هرمزگانی است که از قضا هیچ مسوولیتی هم در بخش دولتی ندارند.

همه ما خوب می‌دانیم که هرمزگان به عنوان یک استان اقتصادی و دروازه اقتصادی ایران باید تا الان به بهترین وضعیت در حوزه اقتصادی رسیده باشد و اگر برگردیم و بررسی کنیم که چه اتفاقاتی در این استان افتاده که امروز توانسته پس از چند سال تلاش، نرخ فلاکت خود را ۱۷ پله بهبود ببخشد یا اینکه بیشترین کاهش نرخ بیکاری را به خود اختصاص دهد، این سوال پیش می‌آید که چرا تا الان چنین اقداماتی انجام نشده؟ شاید یکی از دلایل آن پراکندگی مشکلات متعدد در هرمزگان بوده که مانع تمرکز دولت بر روی بهبود شاخص‌ها می‌شده است.

تصور کنید یک استان با شهرستانهای مختلف که هرکدام از این شهرستانها مشکلات ریز و درشت خود را دارند؛ از مجادله‌های دهیاران و بخشداران بگیرید تا به فرمانداری‌ها و شهرداری‌ها برسید، همه اینها می‌تواند در حد خود مانعی بر سر راه پیشرفت یک استان باشد و برای اینکه همین حرف را هم با مصداق زده باشیم فیلم یکی از جلسات شورای شهر بندرعباس را با هم ببینیم.

فیلم

این فقط برشی از یک جلسه شورای شهر مرکز استان هرمزگان بود، حال تصور کنید در سایر شهرستانها چه اختلاف نظرهایی میان افراد تصمیم گیر وجود دارد...

روزها و سالها خیلی زود می‌گذرد و یک اختلاف نظر پیش و پا افتاده ممکن است ماه ها و یا سالها مانع تحقق یک کار بزرگتر که منافع مردم در آن نهفته است، شود. اما نتایج امروز در حوزه بهبود شاخص‌ها حاکی از آن است که تمرکز بر روی مسائل کلان بوده و تا حد ممکن از حواشی دوری شده است.

وضعیت امروز هرمزگان ثابت کرده است که این استان با ظرفیت‌هایی که دارد می‌تواند در بسیاری از شاخص‌ها سرآمد باشد و اگر بهبود ۱۷ پله‌ای شاخص فلاکت و کاهش نرخ بیکاری را کنار بگذاریم و فقط ببینیم که چه اتفاقاتی در این استان رقم خورده، کاملا روشن‌تر می‌توانیم نتایج امروز را معلول یک مدیریت قوی و کارآمد یا یک مدیریت ضعیف و ناکارآمد بدانیم.