«محمدحسین روشنک»، عضو هیأت‌رئیسه اتاق خراسان رضوی در ابتدای این نشست با اشاره به ظرفیت‌های اقتصادی منطقه برای کشورمان، تصریح کرد: عراق همچون آسیای میانه فرصت‌های بزرگی برای تجارت با ایران در اختیار دارد و تقویت روابط اقتصادی با این کشور در گرو رفتار حرفه‌ای و عرضه کالاهای باکیفیت است. وی همچنین قطر را کشوری میانه‌رو در میان همسایگان جنوبی دانست که از جایگاهی مهم در راهبرد تجاری ایران برخوردار است و بر مغتنم شمردن فرصت‌های همکاری اقتصادی با این کشور نیز تاکید نمود.
۴۵ درصد تجارت ایران با سه کشور همسایه انجام می‌شود
در ادامه تریبون در اختیار عبدالامیر ربیهاوی، مدیرکل دفتر غرب آسیا در سازمان توسعه تجارت ایران قرار گرفت. وی در سخنانی اعلام کرد: حدود ۴۵ درصد تجارت خارجی کشور با سه کشور همسایه یعنی امارات، ترکیه و عراق انجام می‌شود؛ به‌گونه‌ای که در سال گذشته حجم مبادلات تجاری ایران با امارات ۲۹ میلیارد دلار، با ترکیه ۱۹ میلیارد دلار و با عراق ۱۲ میلیارد دلار بوده است.
او با تاکید بر جایگاه بی‌بدیل عراق در صادرات غیرنفتی ایران، خواستار تدوین راهبردهای جدید برای حفظ و ارتقای سهم کشورمان در این بازار رقابتی شد.
ربیهاوی با اشاره به مزیت جغرافیایی ایران و ظرفیت‌هایی که به همین واسطه برای تجارت کشورمان وجود دارد، عنوان کرد: پنج استان ایران با عراق و سه استان با ترکیه مرز مشترک دارند؛ ظرفیتی که باید به اهرم توسعه تجارت بدل شود.
او قطر را نیز «بازاری بکر و دارای ظرفیت» دانست و بر بهره‌گیری استان‌هایی همچون خراسان رضوی از فرصت‌های این کشور تاکید کرد.
وی با اشاره به نقش تدارکاتی امارات و ترکیه افزود: بندر «جبل‌علی» در امارات متحده عربی، بخش عمده کالاهای وارداتی ایران را تامین می‌کند و ترکیه سالانه حدود ۱۲ میلیارد دلار به ایران صادرات دارد؛ ازاین‌رو، کشورهای حوزه غرب آسیا یکی از محوری‌ترین جبهه‌های تجارت خارجی ایران هستند.
ایران متنوع‌ترین سبد صادراتی خود را به عراق ارائه کرده است
ربیهاوی در ادامه عراق را شریک مهمی در حوزه صادرات غیرنفتی ایران خواند و گفت: حجم تجارت دو کشور از ۶۰۰ هزار دلار در ۲۰۰۳ به حدود ۱۲ میلیارد دلار در سال گذشته رسیده است. به‌گفته او، درآمد نفتی سالانه عراق بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار است و این کشور برنامه اقتصادی افق ۲۰۳۰ را پیش می‌برد؛ بنابراین، با توجه به نیازهای گسترده بازسازی و توسعه، امکان افزایش سهم ایران در بازار این کشور وجود دارد.
او تخریب زیرساخت‌های عراق را زمینه‌ساز شکل‌گیری یکی از بزرگ‌ترین بازارهای عمرانی منطقه دانست و عنوان کرد: دولت بغداد احداث حدود دو میلیون و ۵۰۰ هزار واحد مسکونی را در دستور کار دارد و شرکت‌های ایرانی در سال‌های اخیر بیشترین شمار پروژه‌های خدمات فنی‌ومهندسی را در عراق اجرا کرده‌اند.
به‌گفته وی، گردشگری زیارتی، سلامت و سیاحتی نیز از محورهای قابل اتکا برای مشارکت با این کشور هستند و مشهد می‌تواند مقصد اصلی زائران و بیماران عراقی باشد؛ ضمن آن‌که سرمایه‌گذاران عراقی برای مشارکت در پروژه‌های گردشگری در این شهر اعلام آمادگی کرده‌اند.
مدیرکل دفتر غرب آسیا تصریح کرد: ایران تاکنون متنوع‌ترین سبد صادراتی خود را به عراق ارائه کرده و بیش از ۴ هزار قلم کالا به این کشور صادر می‌شود. با این همه، بازار عراق «دائمی و بی‌رقیب» نیست؛ ایران حدود ۱۲ میلیارد دلار صادرات رسمی و ۶ تا ۷ میلیارد دلار صادرات غیررسمی به عراق دارد و برای رسیدن به هدف ۳۰ تا ۴۰ میلیارد دلار تجارت دوجانبه تا افق ۱۴۰۸، باید زیرساخت‌ها و شاخص‌های لازم تقویت شوند.
او یادآور شد: کشور امارات نیز از مسیر بندر «جبل‌علی» بخشی از جایگاه ایران را تصاحب کرده و قطر نیز در گردشگری عراق سرمایه‌گذاری‌های بزرگی را آغاز کرده است.
به‌گفته ربیهاوی، صادرکنندگان ایرانی باید با «راهبردهای نو» وارد میدان شوند. او تاکید کرد: حضور فیزیکی و مستمر در عراق، دعوت از شرکای عراقی برای بازدید از خطوط تولید، ارتقای بسته‌بندی و تضمین کیفیت یکنواخت در کل محموله‌ها، از جمله اقداماتی است که می‌توان در این راستا به انجام رساند.
او هشدار داد: نوسان کیفیت در اقلامی همچون میوه، پسته و سرامیک اعتماد تجار عراقی را کاهش داده و رقبایی مانند مصر، لبنان و سوریه از این شکاف به نفع خودشان بهره‌برداری می‌کنند.
قطر؛ بازاری کوچک و پُرمصرف با فرصت‌های بزرگ
«عباس عبدالخانی»، رایزن بازرگانی ایران در قطر نیز در بخش دیگری از این همایش، عنوان کرد: قطر با جمعیتی حدود ۳ میلیون نفر و وارداتی نزدیک به ۳۵ میلیارد دلار در سال، علی‌رغم ابعاد سرزمینی کوچک، بازاری ثروتمند و پُرمصرف به شمار می‌آید.
به گفته وی، این کشور می‌تواند مقصدی راهبردی برای کالا و سرمایه ایرانی باشد.
عبدالخانی با اشاره به نزدیکی جغرافیایی (فاصله بوشهر تا قطر حدود ۱۸۰ کیلومتر) و اشتراکات فرهنگی و تاریخی، تاکید کرد: بر‌آوردها نشان می‌دهد توان صادراتی ایران به قطر تا ۵ میلیارد دلار قابل ارتقاست؛ حال آن‌که رقم محقق‌شده فعلی حدود ۳۵۰ میلیون دلار است.
وی قوانین تازه اقامت و تجارت در کشورهای شورای همکاری خلیج فارس را عاملی برای تسهیل حضور تجاری و دسترسی هم‌زمان به بازار پنج کشور دیگر منطقه دانست. او افزود: از سال ۲۰۱۷ امکان سفر اتباع ایرانی با ویزای توریستی کوتاه‌مدت فراهم است؛ پروازهای دوحه به شیراز، مشهد و بندرعباس و همچنین مسیر دریایی کوتاه ایران به قطر، زمان و هزینه لجستیک را به‌طور محسوسی کاهش می‌دهد.
او با اشاره به صندوق ثروت عمومی قطر با دارایی حدود ۷۰۰ میلیارد دلار و مازاد سالانه ۵۰ تا ۶۰ میلیارد دلار، گفت: این ظرفیت برای سرمایه‌گذاری در گردشگری و زیرساخت کم‌نظیر است، هرچند تحریم‌های بین‌المللی، بهره‌گیری ایران از آن را محدود کرده است.
یک بازار لوکس با استانداردهای سخت‌گیرانه
عبدالخانی «قطر» را متفاوت از دیگر بازارهای عربی دانست و توضیح داد: درآمد سرانه بسیار بالا و سبک مصرف لوکس، موجب شده کالاهای لاکچری، برندمحور و با بسته‌بندی ممتاز در اولویت قرار یگیرند. او تاکید کرد: برندسازی، کیفیت پایدار و ارائه حرفه‌ای؛ شرط ورود و ماندگاری در بازار این کشور است. در عین حال، قطری‌ها سالانه حدود ۱۶ میلیارد دلار صرف سفر و تفریح خارجی دارند و ایران هنوز نتوانسته سهمی شایسته از این جریان جذب کند.
وی اقامت و حضور میدانی را «کلید طلایی» تجارت موفق در خلیج فارس دانست و عنوان کرد: کشور امارات (دبی) دارای بستر مناسب برای ثبت شرکت و عملیات بین‌المللی با پشتوانه جامعه ایرانی نیم‌میلیونی است. در عمان نیز فرصت ثبت شرکت و اقامت آسان فراهم است و روابط تجاری باثبات و محیط کسب‌وکار قابل اتکا، از ویژگی‌های این کشور می‌باشد. در مورد قطر، با وجود محدودیت‌های مالکیتی، روابط و شبکه‌های اجتماعی و فامیلی، بسیاری از موانع را جبران می‌کند و همکاری با شریک قطری مسیر فعالیت را هموار می‌سازد.
او خاطرنشان کرد: تحریم‌ها و محدودیت‌های بانکی تجارت دورکار را با این کشور دشوار کرده و بدون حضور مستقیم، پیشبرد کار عملا دشوار و پُرچالش است.
دیدگاه خود را بیان کنید