به گزارش خبرنگار اقتصادی آژانس خبری کارآفرینان اقتصاد، در ابتدای سال ۱۳۹۹ که وضعیت روبه رشد بازار سرمایه چشمگیر بود، سهام عدالت برای دارندگان این سهام که روش سرمایه‌گذاری مستقیم را برای خرید و فروش سبد سهام خود برگزیده بودند و همچنین شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت در بازار سهام باز شد و دارندگان این سبد سهام (به روش مستقیم) می‌توانستند نسبت به فروش سبد سهام عدالت خود و نیز شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهام عدالت استانی می‌تواستند نسبت به تغییرات پرتفوی سبد سهام عدالت (به روش غیر مستقیم) اقدام کنند.

همزمان با افزایش فزاینده ورود سهامداران عدالت به بازار سرمایه برای فروش سبد سهام عدالت و ایجاد صف فروش برای سهام شرکت‌های واقع در پرتفوی سهامداران، روند نزولی بازار سرمایه و خرج پول از بازار آغاز شد که به قرمز شدن وضعیت شرکت‌های سهامی که سهام آنها در اختیاران حدود ۵۰ میلیون سهامدار عدالت بود، منجر شد. اتفاقی که سبب شد تا شورای عالی و سازمان بورس دولت وقت پس از مدتی اقدام به توقف نمادهای معاملاتی سهام عدالت در همان سال ۱۳۹۹ کردند.

در دولت گذشته نیز چند بار برای بازگشایی نمادهای سهام عدالت در بازار سرمایه تلاش شد؛ اما بازار هرگز از شوک منفی که در سال ۱۳۹۹ به بورس وارد شد، خارج نشد. لذا همواره اعلام می‌شد در حال حاضر بازار به دلیل رکود و نزولی بودن روند شاخص و زیان‌ده شدن بخش قابل توجهی از شرکت‌های بورسی، کشش ورود این حجم از سهامدار که قطعا جمعیت مهمی از آنها با مفاهیم تجارت بورسی آشنایی کافی نداشتند را ندارد.

با استقرار دولت چهاردهم در اواخر نیمه نخست سال ۱۴۰۳، وزارت امور اقتصادی تلاش‌هایی برای بازگشایی نمادهای سهام عدالت انجام داد؛ کما اینکه در نیمه دوم سال قبل بازار سهام به دلیل برخی تمهیدات وزارت اقتصاد بار دیگر به روند بازدهی بازگشت. در ۱۲ اسفند پارسال عبدالناصر همتی وزیر سابق اقتصاد که برای پاسخ به طرح استیضاح خود به مجلس رفته بود، از برنامه این وزارتخانه در جهت استفاده دهها میلیون سهامدار عدالت از سبد سهام خود خبر داد ولی با استیضاح همتی، این برنامه فعلا متوقف شده است.

بازار سرمایه در هفته های اخیر روند رو به رشد داشته و در حال رکوردزنی‌های متعدد است و از سوی دیگر با کاهش قیمت جهانی انس طلا، بسیاری از دارایی‌های بازارهای موازی و غیر رسمی امکان انتقال به بخش مولد و شفاف اقتصاد در بورس را دارند، می‌توان با تمهیداتی از قبیل تبدیل شرکت‌های سهام عدالت استانی در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری رشد و توسعه استان‌ها یا آزادسازی تدریجی سبد سهام عدالت برای کسانی که گزینه مستقیم را برای تغییرات در سبد سهام عدالت خود برگزیدند، نسبت به آزادسازی پرتفوی سهام عدالت دارندگان آن اقدام کرد.

فعال سهام عدالت: برای آزادسازی سبد سهام عدالت ۵۰ میلیون ایرانی فکری شود

در همین ارتباط محمد جواد شیخ عضو هیات مدیره شرکت سرمایه‌گذاری سهام عدالت استان تهران در گفت‌وگو با خبرنگار آژانس خبری کارآفرینان اقتصاد با اشاره به این که بیش از ۳ سال از توقف نماد معاملاتی شرکت های سرمایه گذاری استانی سهام عدالت در بازار سرمایه کشور می گذرد گفت: این موضوع نیازمند اقدام سازمان بورس و اوراق بهادار برای حل مشکلات ۲۸ نماد معاملاتی متوقف و تسهیل فرآیندهای مربوط به سهامدارانی است که روش مستقیم را برای مدیریت سهام عدالت خود انتخاب کرده اند.

وی با بیان اینکه این اتفاق برای تثبیت اعتماد عمومی به بازار سرمایه ضروری است تا این بازار بتواند نقش موثرتری در توسعه اقتصادی کشور ایفا کند گفت: ترس از احتمال افزایش ناگهانی فروشندگان سهام عدالت در بازار سرمایه باعث شده تا همچنان نماد معاملاتی این دارایی‌ها برای سهامداران روش مستقیم سهام عدالت و همچنین شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی در بورس متوقف باشد.

شیخ خاطر نشان کرد: در حال حاضر ارزش خالص دارایی‌های این سبد سهام از قیمت بازار سهم های آن بالاتر است، اما تمایل به نقد کردن سهام از سوی سهامداران این دارایی بسیار بالاست و ممکن است حتی ارزش این سبد به ۳۰ درصد ارزش خالص دارایی NAV نیز کاهش یابد.

مدیرعامل اسبق کارگزاری سهام عدالت با اشاره به تجربه آزادسازی سهام عدالت به روش مستقیم در سال ۹۹ عنوان کرد: پس از ورود گسترده فروشندگان سهام عدالت و قفل شدن صف فروش‌های سنگین در بازار سهام که به‌هم‌ریختگی و اعتراض سهامداران را در پی داشت، متولیان و دست‌اندرکاران این امر از تصمیم خود منصرف شدند و برای سروسامان دادن اوضاع در نهایت به توقف نماد معاملاتی سهام عدالت و حتی شرکت های سرمایه گذاری استانی روی آوردند.

شیخ اضافه کرد: از طرفی چنانچه بازارساز برای این سهام انتخاب می‌شد نیازمند نقدینگی عظیمی بود که امکان تامین آن وجود نداشت. با وجود تخصیص سبد سهام یکسان از لحاظ حجم و ارزش برای تمام استان‌های کشور، اما به لحاظ مدیریتی و تعداد شرکت‌ها و سهامداران، این سبدها همگن نیستند. یکی از راهکارهای آزادسازی این دارایی در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) است؛ به نظر می‌رسد با این روش حل مشکل آزادسازی سهام عدالت امکان‌پذیر است.

وی خاطرنشان کرد: در بازارسهام و بورس نیز کشف قیمت و تعیین مظنه لازمه انجام معامله میان عرضه و تقاضاست؛ بنابراین با آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی پیوسته به مردم می‌توان عموم دارندگان سهام عدالت را نسبت به ارزندگی دارایی های خود و عدم واگذاری آن به قیمت نازل آگاه کرد.

شیخ خواستار توجه نهاد ناظر بازار سرمایه به موضوع آگاهی‌بخشی در زمینه سهام عدالت شد و با اشاره به تأکیدات مسئولان رده‌بالای کشور در خصوص مردمی‌سازی اقتصاد گفت: نزدیک به ۵۰ میلیون مالک سهام عدالت امکان خرید و فروش دارایی هایی خود را ندارند.

عضو اسبق کانون سهام عدالت ادامه داد: مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت در اختیار اتاق تعاون قرار گرفته که با توجه به اینکه امکان برگزاری مجامع آنلاین در سراسر کشور فراهم شده، می‌توان با یک فراخوان از عموم سهامداران رای‌گیری کرد و اختیار انتخاب اعضای هیات‌مدیره شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی را به مردم سپرد.