به گزارش آژانس خبری کارآفرینان اقتصاد، انور ابراهیم در گفت‌وگویی اختصاصی با داریا ایوانکوا، مدیر بخش همکاری‌های بین‌المللی شبکه TV BRICS، برنامه‌های کشور مالزی برای توسعه اقتصادی و تقویت همکاری‌های منطقه‌ای را اعلام کرد.
مشروح گفت‌وگوی نخست وزیر مالزی با این شبکه وابسته به بریکس به شرح زیر است:
در سال ۲۰۲۵، مالزی به‌عنوان کشور شریک بریکس شناخته شد. این جایگاه چه مفهومی دارد و چه فرصت‌هایی را برای بریکس و مالزی به همراه خواهد داشت؟
مالزی کشوری با ماهیت تجاری است. آسه‌آن در کانون توجه ما قرار دارد و این یعنی باید با همه کشورها تعامل داشته باشیم. بریکس یک ابتکار نوین است که به‌عنوان نیرویی هم‌گرا در جنوب جهان شناخته می‌شود.
ما با یکدیگر برای اتخاذ تصمیم‌ها همکاری می‌کنیم، به یکدیگر کمک می‌رسانیم و مذاکره می‌کنیم. به‌گمانم این مشارکت نشان می‌دهد که در کنار تلاش برای حفظ منافع و حاکمیت خود، تمایل جدی به همکاری با سایر کشورها نیز وجود دارد.
روابط نزدیک‌تر با بریکس به طور قطع بر اقتصاد مالزی اثر خواهد گذاشت. اولویت‌های اصلی مالزی برای توسعه اقتصادی در سال‌های آینده چیست؟ و کدام بخش‌ها در اولویت توسعه قرار دارند؟
در حال حاضر تمرکز اصلی ما بر تحول دیجیتال، گسترش زیرساخت‌های ارتباطی و سرمایه‌گذاری‌های کلان در حوزه مراکز داده و هوش مصنوعی است. همان‌طور که می‌دانید، مالزی اکنون به‌عنوان قطب نیمه‌رساناها، هوش مصنوعی و مراکز داده در منطقه شناخته می‌شود.
علاوه بر آن، ما مرحله گذار انرژی را آغاز کرده‌ایم. دستور کار ما در حوزه انتقال انرژی با همکاری کشورهای عضو آسه‌آن در حال پیشرفت است و اکنون در حال اجرای شبکه برق منطقه‌ای برای تقویت تبادل انرژی در این زیرمنطقه هستیم.
همچنین، امنیت غذایی یکی از اولویت‌های کلیدی ما به شمار می‌رود. همکاری‌های راهبردی با کشورهایی نظیر فدراسیون روسیه، چین و برزیل، موجب افزایش تاب‌آوری ما در این حوزه خواهد شد.
در ارتباط با تحول دیجیتال، چه برنامه‌ها و سیاست‌هایی تدوین شده است؟
ما راهبرد ملی نیمه‌هادی را طراحی و ابلاغ کرده‌ایم و این امر موجب جذب سرمایه‌گذاری از سوی شرکت‌های برجسته جهانی شده است. حضور شرکت‌هایی نظیر گوگل، مایکروسافت، انویدیا و نیز شرکت اینفنیون آلمان، که بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری خارجی خود را در مالزی محقق ساخته است، گویای این موفقیت است.
اکنون تمرکز ما بر افزایش بهره‌وری، ارتقاء جذابیت کشور برای سرمایه‌گذاران و همچنین آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی است.
این موضوع یکی از محورهای اصلی دیدارهای من با نمایندگان کشورهای روسیه، چین، ژاپن، کره جنوبی و در آینده نزدیک برزیل در اجلاس بریکس خواهد بود.
شما پیشتر عنوان کردید که تحول در بخش مالی نیز امکان‌پذیر است. من در مورد پیشنهادات شما برای احیای ایده صندوق پولی آسیایی خوانده‌ام؛ نه لزوماً برای رقابت، بلکه برای ایجاد نوعی منطقه حائل برای محافظت در برابر بحران اقتصادی. آیا این درست است؟ می‌توانید در مورد آن بیشتر برای ما توضیح دهید؟
بله، ما گام‌هایی در این مسیر برداشته‌ایم. نمونه بارز آن، ابتکار چیانگ مای است که با مشارکت بانک‌های مرکزی کشورهای منطقه شکل گرفته و هدف آن ترویج استفاده از ارزهای محلی در مبادلات تجاری است. با تایلند، اندونزی و چین در حال حاضر حدود ۲۰ درصد از مبادلات با ارزهای محلی انجام می‌شود که معادل میلیاردها دلار است.
اگرچه دلار آمریکا همچنان ارز غالب جهانی است، اما تلاش ما بر آن است که با ایجاد ظرفیت‌های جایگزین، از منافع اقتصادی ملی حفاظت به‌عمل آوریم.
با توجه به رشد پایدار تولید ناخالص داخلی و سرمایه‌گذاری‌های گسترده در حوزه فناوری، تحلیل‌گران بین‌المللی اقتصاد مالزی را اقتصادی با ثبات و مقاوم ارزیابی می‌کنند. این اطمینان همچنین با انعقاد توافق‌نامه‌های تجارت آزاد، از جمله توافق با امارات متحده عربی – یکی از اعضای گروه بریکس – تقویت شده است. این توافق‌نامه‌ها چه محورهایی را در بر می‌گیرند؟ و آیا مذاکراتی برای انعقاد توافق‌های مشابه با سایر کشورهای عضو بریکس یا بریکس پلاس در جریان است؟
بدون تردید، این موضوع یک مزیت قابل توجه است، چرا که بریکس در حال حاضر تمرکز خود را بر تقویت تجارت در میان کشورهای جنوب جهانی قرار داده است. توافق‌نامه‌های تجارت آزاد، در این چارچوب، ابزاری عملی و کارآمد برای تسهیل جریان آزاد کالاها و خدمات به شمار می‌روند.
ما پیش از این نیز چنین توافق‌هایی را با کشورهای متعددی منعقد کرده‌ایم. برای نمونه، پس از سیاست‌های تعرفه‌ای دولت ترامپ، اتحادیه اروپا بار دیگر وارد گفت‌وگو شد و اکنون تمایل دارد توافق‌نامه‌های تجارت آزاد را با مالزی – و در آینده، امیدواریم با مجموعه آسه‌آن – به امضا برساند. همچنین ما چنین توافقی را با بریتانیا نیز عملی کرده‌ایم، که همگی نشان از رویکردی واقع‌گرایانه و عمل‌گرایانه دارد.
آنچه به بریکس ارزش مضاعف می‌بخشد، تمرکز آن بر نیازهای خاص اعضاست؛ به‌ویژه در حوزه‌هایی همچون مواد اولیه، پتروشیمی، گاز و محصولات کشاورزی که به شکل معمول در بازارهای جهانی با محدودیت‌ها و تبعیض‌هایی مواجه‌اند. به باور من، رهبران و کارشناسان بریکس در تلاش‌اند تا از طریق مذاکرات سازنده، زمینه انعقاد توافق‌هایی را فراهم آورند که به ما امکان دهد تعاملات اقتصادی و تجاری میان اعضا را به‌صورت مؤثرتری گسترش دهیم.
مالزی علاوه بر دستیابی به جایگاه کشور شریک در بریکس، در سال ۲۰۲۵ ریاست آسه‌آن را نیز بر عهده گرفته است. در دوره ریاست مالزی، کشورهای جنوب‌شرق آسیا بر چه مسائل کلیدی تمرکز خواهند داشت؟
ما خوشحالیم که در پایان ماه مه میزبان نشست آسه‌آن خواهیم بود؛ نشستی که تمرکز اصلی آن بر موضوعات اقتصادی است. در این نشست، شورای همکاری خلیج فارس (GCC) نیز با حضور هر ۶ کشور عربی شرکت خواهد کرد، و پس از آن، اجلاسی اقتصادی با مشارکت چین برگزار می‌شود که بار دیگر تأکید دارد تمرکز ما بر اصول و مبانی اقتصادی بازگشته است.
در پایان سال نیز میزبان نشست سالانه سران دولت‌ها خواهیم بود که اقتصادهای شرق آسیا، هند، استرالیا، نیوزیلند و البته ایالات متحده نیز در آن حضور خواهند داشت. این نشست فرصتی مهم برای تقویت روابط با شرکای اصلی تجاری ما و تأکید دوباره بر تعهدمان به همکاری چندجانبه بر پایه قواعد بین‌المللی خواهد بود.
به‌نظر من، روح حاکم بر آسه‌آن و همچنین بریکس این است که هیچ کشوری نباید تحت تأثیر اقدامات یک‌جانبه قرار گیرد.
مالزی و آسه‌آن چگونه برای تحقق اهداف توسعه پایدار با یکدیگر همکاری می‌کنند و کدام‌یک از ۱۷ هدف در اولویت قرار دارد؟
خوشبختانه آسه‌آن یکی از مناطق باثبات و در عین حال پویا در جهان است. با اینکه مسائل اقتصادی همچنان در صدر اولویت‌های ما قرار دارد، دستیابی به اهداف توسعه پایدار (SDGs) نیز بخش جدایی‌ناپذیری از چشم‌انداز بلندمدت ماست. برای همین بود که به موضوع شبکه برق اشاره کردم؛ چون این شبکه یک منبع انرژی جایگزین است؛ نه مبتنی بر سوخت‌های معمولی و نه سوخت‌های فسیلی. در واقع، این منبع انرژی جایگزین – یعنی برق آبی و گاز – قرار است کشورهای منطقه را به هم متصل کند. این اقدام، یک تغییر اساسی نسبت به الگوی رایج بین‌المللی محسوب می‌شود و نقش مهمی در حفاظت از محیط زیست و مقابله با تغییرات اقلیمی دارد. به‌نظر من، این گام بسیار مهمی برای شروع مسیر درست در منطقه ماست.
در واکنش به اثرات تغییرات اقلیمی، کشورهای عضو آسه‌آن در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی اقداماتی انجام داده‌اند. چه اقدامات مشخصی در حال اجراست و همکاری کشورها در این زمینه چگونه است؟ اگر اشتباه نکنم، یک برنامه اقدام راهبردی هم پیشتر تصویب شده است.
بله، اما هم باید موضع را روشن کنم. در مالزی بیش از ۵۲ درصد از اراضی کشور همچنان پوشیده از جنگل‌های دست‌نخورده و بکر است. ما نمی‌توانیم فقط گوش به حرف برخی کشورهای صنعتی بدهیم که به ما می‌گویند چه باید بکنیم، در حالی‌که خودشان محیط زیست را تخریب کرده‌اند و به تعهداتشان برای حمایت از ما عمل نمی‌کنند.
واقعیت این است که ما می‌توانیم با فروش چوب درآمد زیادی کسب کنیم، اما این کار را نمی‌کنیم. چرا؟ چون می‌خواهیم از محیط زیست و میراث طبیعی‌مان محافظت کنیم. این خط قرمز ماست حتی اگر برایمان هزینه‌بر باشد. به همین دلیل هم بود که برخی شرکت‌ها در گذشته قول‌هایی داده‌اند. ولی آنچه به‌جای عمل می‌شنویم، بیشتر حرف و وعده‌های بدون پشتوانه است، بدون اینکه اقدام واقعی در راستای عدالت برای کشورهای نسبتاً ضعیف‌تر – حتی در خود منطقه آسه‌آن – انجام شود.
در مقایسه با برخی دیگر از کشورها، مالزی تا حدی در وضعیت بهتری است و توانسته تا حدی مقاومت کند، اما بعضی کشورها واقعاً با شرایط سخت‌تری روبه‌رو هستند. از آن‌ها انتظار داریم که از محیط زیست محافظت کنند و جنگل‌زدایی نکنند، اما اگر حمایت‌های لازم که به آن‌ها وعده داده شده عملی نمی‌شود، این انتظار چندان منصفانه نیست. همان‌طور که گفتم، این تعهدها هنوز به‌طور کامل محقق نشده‌اند.
به طور کلی، سیاست‌های زیست‌محیطی کشورهای عضو آسه‌آن، و به‌ویژه مالزی، چگونه است؟ آسیای جنوب شرقی به خاطر تنوع زیستی غنی‌اش شناخته می‌شود. از سال ۱۹۷۷، کشورهای عضو آسه‌آن در حال اجرای طرح‌های مشترک زیست‌محیطی و تصویب برنامه‌های منطقه‌ای بوده‌اند. تا کنون چه دستاوردهایی حاصل شده و چه برنامه‌هایی در حال اجراست؟
وقتی از حفاظت محیط زیست و حمایت از طرح‌های اقلیمی صحبت می‌کنم، منظورم فقط مالزی نیست. البته مالزی به عنوان یک کشور نفت‌خیز، گام‌های بلندی برداشته، اما همه کشورهای آسه‌آن برنامه‌های مشابهی را در دستور کار دارند. به نظر من، اگر بخواهیم انصاف را رعایت کنیم، این کشورها دارند همان کاری را انجام می‌دهند که از آن‌ها انتظار می‌رود. حرف من همین است.
مسئله اینجاست: چرا باید از ما انتظار داشته باشند کارهایی فراتر از توان‌مان انجام دهیم، در حالی‌که کشورهای دیگر حتی به تعهدات خود برای کمک عمل نکرده‌اند؟ همان‌طور که گفتم، در بین کشورهای آسه‌آن، برخی از نظر اقتصادی در شرایط ضعیف‌تری هستند و طبیعتاً به حمایت بیشتری نیاز دارند. ما دنبال کمک بلاعوض یا حمایت مالی اضافه نیستیم، فقط همان وعده‌هایی که از ابتدا داده شده بود، کافی‌ست.
با این حال، من نسبت به آینده خوش‌بین هستم. برای مثال به پروژه شبکه برق آسه‌آن نگاه کنید؛ این دقیقاً یعنی چه؟ یعنی این کشورها مصمم هستند که به‌جای تکیه بر سوخت‌های فسیلی سنتی، به سمت منابع جایگزین بروند. این کار هزینه‌های زیادی دارد، اما ما تصمیم‌مان را گرفته‌ایم که این مسیر را ادامه دهیم.
پس باید بگویم این تعهد تنها محدود به مالزی نیست؛ کشورهای دیگر مثل ویتنام، کامبوج، لائوس، تایلند، سنگاپور، اندونزی، فیلیپین و برونئی هم در این مسیر همراه هستند. همه ما زیر یک چتر قرار داریم.
با وجود چالش‌های جدی جهانی، کشورهای عضو بریکس و آسه‌آن همچنان برای تبادلات فرهنگی اهمیت قائل‌اند. می‌دانم که مالزی میزبان انجمن بین‌المللی زنان است که اعضای آن از بیش از ۳۰ کشور هستند. فعالیت‌های اصلی این انجمن چیست؟ شنیده‌ام رویدادهایی برای تجلیل از نویسندگان و شاعران مشهور جهان برگزار می‌کنند. چرا به نظر شما چنین ابتکارات فرهنگی اهمیت دارند؟ آیا خودتان در یکی از این برنامه‌ها شرکت کرده‌اید؟
هر زمان که فرصت داشته باشم، در این رویدادها شرکت می‌کنم. اما ببینید، توسعه فقط به معنای پیشرفت اقتصادی نیست. البته، پایه‌های اقتصادی باید همچنان در اولویت بمانند؛ این نکته کاملاً روشن است. اما ما درباره رشد انسانی هم صحبت می‌کنیم؛ درباره ارزش‌ها، عدالت، صلح و مسائلی که فراتر از ابعاد صرفاً اقتصادی هستند.
از نظر من، نقش زنان در این مسیر کاملاً محوری است. این نقش تنها به خانواده محدود نمی‌شود هرچند این خود نقش مهمی است. مشارکت آن‌ها در حوزه‌هایی مانند آموزش، محیط زیست و بهداشت عمومی کاملاً به‌هم‌پیوسته است. دیگر نمی‌توان مشارکت زنان را فقط از زاویه نقش مادری یا مراقبت از فرزندان تعریف کرد. البته این بُعد همچنان اساسی است، اما امروز ما به‌خوبی آگاهیم که زنان در ارتقای سلامت عمومی، حفاظت از محیط زیست و پیشبرد حکمرانی عادلانه و شفاف نقشی کلیدی دارند.
دیدگاه خود را بیان کنید